عادت‌های روزمره‌ای که به‌طور پنهان به کلیه‌ها آسیب می‌زنند
کلیه‌ها اندام‌هایی حیاتی هستند که بی‌سر و صدا در پشت صحنه کار می‌کنند؛ مواد زائد را فیلتر می‌کنند، مایعات بدن را متعادل نگه می‌دارند و فشار خون را تنظیم می‌کنند. با این حال، بسیاری از عادت‌های روزمره می‌توانند فشار بی‌موردی به آن‌ها وارد کرده و خطر آسیب‌های طولانی‌مدت را افزایش دهند. بیماری کلیوی اغلب بی‌علامت پیش می‌رود، اما سبک زندگی نقش بزرگی در پیشگیری از آن دارد.
به گفته دکتر کشیتیج راگهووانشی، اورولوژیست کلینیک روبی هال، برخی از رایج‌ترین عادت‌هایی که به کلیه‌ها آسیب می‌زنند و راه‌های پرهیز از آن‌ها عبارت‌اند از:
مسکن‌ها و آسیب کلیوی
بسیاری از مسکن‌های بدون نسخه، به‌ویژه داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، برای سردرد، بدن‌درد یا دردهای قاعدگی استفاده می‌شوند. اما مصرف مکرر یا بدون نظارت می‌تواند خطرناک باشد. این داروها جریان خون به کلیه‌ها را کاهش می‌دهند و در افراد مبتلا به بیماری کلیوی، مشکلات قلبی یا کم‌آبی بدن حتی ممکن است آسیب حاد کلیوی ایجاد کنند. مصرف طولانی‌مدت نیز می‌تواند به التهاب مزمن و نارسایی دائمی کلیه منجر شود، به‌ویژه اگر چند نوع مسکن با هم مصرف شوند یا دوز دارو از حد مجاز بالاتر برود.
مصرف زیاد نمک
برخلاف تصور رایج، نمک دریا یا نمک صورتی هیمالیا تفاوت چندانی با نمک معمولی ندارند؛ همه‌ی آن‌ها سدیم کلرید هستند. مشکل اصلی، مصرف بیش از حد سدیم است که فشار خون را بالا میبرد و یکی از دلایل مهم آسیب کلیوی محسوب می‌شود. دکتر راگهووانشی تأکید می‌کند: «راه‌حل، تغییر نوع نمک نیست بلکه کاهش مصرف کلی سدیم است.»
آب بیش از حد
نوشیدن آب کافی برای بدن ضروری است، اما زیاده‌روی می‌تواند مضر باشد. مصرف ۶ تا ۷ لیتر آب در روز نه‌تنها محافظ کلیه‌ها نیست بلکه می‌تواند باعث هیپوناترمی (افت سدیم خون) شود؛ وضعیتی خطرناک که کلیه‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد و حتی ممکن است به ورم مغز، تشنج یا مرگ منجر شود. برای بیشتر بزرگسالان سالم، ۲ تا ۳ لیتر آب در روز کافی است. بهترین قانون این است: وقتی تشنه‌اید بنوشید، نه اینکه خودتان را مجبور کنید آب زیادی بخورید.
احتیاط در مصرف مسکن‌ها
- همیشه در صورت داشتن بیماری کلیوی، کبدی، فشار خون بالا یا مشکلات قلبی با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
- هرگز دوز یا مدت مصرف را بیش از حد توصیه‌شده افزایش ندهید.
- در مصرف داروهای گیاهی هم محتاط باشید؛ بسیاری از داروهای سنتی ممکن است حاوی فلزات سنگین باشند که به کلیه یا کبد آسیب می‌زنند.
- برچسب ترکیبات داروها را بخوانید؛ داروهای چندکاره اغلب حاوی استامینوفن یا NSAID هستند و می‌توانند باعث مصرف ناخواسته بیش از حد شوند.
