هوش مصنوعی با اسکن صورت بیماریها، اختلالات و مرگ زودرس را پیشبینی میکند

فناوری «FaceAge» ساخته دانشگاه هاروارد، با استفاده از عکس، سن بیولوژیک افراد را تخمین میزند تا تصویری سریع از وضعیت سلامت آنها ارائه دهد. این اپلیکیشن بخشی از موج رو به رشد ابزارهایی است که از سلفی برای تشخیص مشکلات پزشکی استفاده میکنند. از شناسایی آلرژی و احتقان بینی گرفته تا ردیابی درد، علائم اوتیسم، یا حتی نشانههای PTSD در کودکان.
از سال 2022، با پیشرفت سریع هوش مصنوعی و ساخت تراشهها، اسکن صورت در پزشکی رونق گرفته است. توسعهدهندگان میگویند این فناوری میتواند بیماریها را زودتر تشخیص دهد، درمانها را شخصیسازی کند و حتی احتمال مرگ زودرس را پیشبینی کند. دکتر ریموند مک، سازنده FaceAge ، تأکید میکند این ابزار یک نشانگر زیستی پزشکی است، نه فقط یک شوخی دیجیتال.
صورت ما بازتابی از سلامت جسمی، روانی و بیولوژیکی ماست. تحقیقات نشان میدهد حتی میلیونها سال پیش، بینایی انسان برای تشخیص رنگ پوست و نشانههای بیماری تکامل یافته است. چهره شاداب، با گونههای گلگون یا پوست پر از کاروتنوئید، معمولاً نشاندهنده سلامت است؛ در مقابل، استرس و عادات ناسالم باعث افتادگی پوست و چین و چروک میشود.
نمونههای پیشین شامل «Face2Gene» برای تشخیص اختلالات ژنتیکی و «PainChek» برای سنجش درد بیماران دچار زوال عقل است. FaceAge هم با تمرکز بر چینهای بین بینی و لب و شقیقهها، علائم پیری زودرس را بررسی میکند. اگر سرعت «پیری صورت» بیشتر از سن واقعی باشد، میتواند نشانه هشداردهندهای از مشکلات داخلی باشد.
تجربه عملی نشان داد که نور و کیفیت تصویر بر نتایج تأثیر زیادی دارد. در عکس تاریک و مات، اپ فرد را تا یک دهه جوانتر تخمین زد، در حالی که نور مستقیم ظهر، چهره را مسنتر نشان داد. این تفاوتها نشان میدهد که فناوری هنوز محدودیتهایی دارد.
با این حال، استفاده از هوش مصنوعی برای تحلیل چهره در پزشکی مسایل اخلاقی جدی ایجاد میکند. تجربههای گذشته مانند الگوریتم جنجالی «تشخیص گرایش جنسی» یا شناسایی مجرمان، یادآور خطر نزدیک شدن به شبهعلم فیزیونوگومی است که قرنها برای توجیه تبعیض استفاده شده است.
متخصصان اخلاق هوش مصنوعی هشدار میدهند که تصمیمهای مهم درمانی باید با مشارکت فعال بیماران گرفته شود، نه صرفاً بر اساس قضاوت یک الگوریتم. در حالی که این فناوری پتانسیل بالایی برای بهبود سلامت دارد، مرز میان نوآوری پزشکی و نقض حریم خصوصی همچنان مبهم است.