عطر کیهان؛ بوی فضا شبیه چیست؟ از تخممرغ فاسد تا لاک پاککن!

مارینا بارسنیا، عطرفروش سابق و پژوهشگر کنونی زیستاخترشناسی، تصمیم گرفت پس از سالها تولید عطرهای لوکس، راهی عجیبتر را دنبال کند: بازسازی بوی فضا! او در سال 2015 وارد رشته علوم سیارهای شد و در کلاسهای شیمی اختر، متوجه شد که میتواند دو علاقهاش – عطرسازی و فضا – را با هم ترکیب کند. او میگوید: هر وقت با مولکول جدیدی روبهرو میشوم، اولین فکرم این است که: بویش چطور است؟
بارسنیا اکنون در دانشگاه وستمینستر لندن روی امکان حیات در مریخ تحقیق میکند و همزمان در آزمایشگاهش، بوهای کیهانی را بازسازی مینماید: از بوی گوگرد غلیظ ابرهای ژوپیتر گرفته تا بوی الکلمانند مرکز کهکشان راه شیری. برخی از این بوها اکنون در موزه تاریخ طبیعی لندن، در نمایشگاهی با موضوع حیات فرازمینی به نمایش درآمدهاند.
اما واقعاً فضا چه بویی میدهد؟ پاسخ، دلچسب نیست. ژولی پایِت، فضانورد کانادایی، پس از بازگشت از ایستگاه فضایی بینالمللی، فضای کیهانی را «ضدعفونیشده» توصیف کرد؛ مثل بوی بیمارستان. کریس هَتفیلد، فضانورد دیگر، آن را شبیه «استیک سوخته و باروت» دانست.
بارسنیا میگوید بیشتر فضای کیهانی بیبوست، اما در مناطقی مانند ابرهای مولکولی یا سیارهها، مولکولهایی وجود دارند که بوی خاصی تولید میکنند. او تاکنون 25 بوی مختلف فضا را بازسازی کرده؛ از بوی مریخ و قمر تایتان تا بوی زمین اولیه که ترکیبی است از بوی خاک خیس، میکروبها و کمی هم بوی کلم گندیده!
اگرچه نمیتوان این بوها را واقعاً راستیآزمایی کرد (چراکه در فضا هوا نیست که بو منتقل شود)، اما هدف او بازآفرینی ترکیبهای شیمیایی واقعگرایانه از آن محیطهاست. او حتی این بوها را به مدارس برده تا کودکان را با فضا آشنا کند. به گفته او: هرچه بو بدتر باشد، بچهها بیشتر میخندند و سوالهای بیشتری میپرسند.