راز شوکآور پیری کشف شد: جهش ناگهانیِ فرسودگی بدن از این سن آغاز می شود
دانشمندان نقطهای را کشف کردهاند که از آن به بعد روند پیری بدن شتاب میگیرد.
با اینکه زمان بهطور خطی پیش میرود، اما پیری انسان چنین نیست؛ مسیر زندگی از رشد سریع دوران کودکی و ثبات نسبی اوایل بزرگسالی عبور میکند و سپس با بالا رفتن سن، شتاب پیری افزایش مییابد.
طبق یک پژوهش، این شتاب معمولاً از حدود ۵۰ سالگی آغاز میشود. پس از این سن، سرعت پیری بافتها و اندامهای بدن بسیار بیشتر از دهههای پیشین میشود و جالبتر اینکه رگهای خونی از نخستین بخشهایی هستند که افت عملکردشان بهصورت محسوس آغاز میشود. محققان چینی با بررسی سطح پروتئینها در بدن بزرگسالان با سنین مختلف، «ساعتهای پروتئینیِ مخصوص هر اندام» را طراحی کردهاند تا نشان دهند هر بافت با چه سرعتی پیر میشود. آنها میگویند تحلیل زمانی دادهها بهوضوح یک «نقطه شکست» در حدود ۵۰ سالگی را نشان میدهد؛ جایی که تغییرات گسترده و ناگهانی در ساختار پروتئینی بسیاری از اندامها رخ میدهد.
پژوهش روی نمونههای بافتی ۷۶ اهداکننده بین ۱۴ تا ۶۸ سال انجام شد. ۵۱۶ نمونه از ۱۳ بافت مختلف، شامل سیستم قلبیعروقی، گوارشی، ایمنی، تنفسی، عضلانیاسکلتی، پوستی و غدد درونریز بررسی شد. محققان فهرستی جامع از پروتئینهای هر اندام تهیه کردند و دیدند که سطح ۴۸ پروتئین مرتبط با بیماریها با افزایش سن بیشتر میشود؛ ازجمله بیماریهای قلبی، فیبروز، کبد چرب و انواع تومورهای کبدی.
بیشترین تغییرات بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی رخ میدهد.
در این بازه، رگ آئورت بیشترین آسیبپذیری را نشان داد و پس از آن طحال و پانکراس نیز تغییرات قابل توجهی داشتند.
در آزمایشهای تکمیلی، پژوهشگران یکی از پروتئینهای مرتبط با پیری را از آئورت موشها جدا کردند و به موشهای جوان تزریق کردند. نتیجه؟ کاهش قدرت بدنی، ضعف در تعادل، افت استقامت و علائم واضح پیری عروقی.
این یافتهها در کنار تحقیقات قبلی که دو «اوج پیری» در سنین ۴۴ و ۶۰ سال را گزارش کرده بودند، نشان میدهد که پیری فرآیندی یکدست و یکنواخت نیست؛ بلکه مجموعهای از جهشهای ناگهانی و دورهای است که هر بار بخشهای مختلف بدن را درگیر میکند.
دانشمندان امیدوارند با درک این الگوهای پیچیده، بتوانند مداخلات پزشکی دقیقتر و هدفمندتری برای کاهش پیری و بیماریهای مرتبط طراحی کنند و کیفیت زندگی سالمندان را بهبود دهند.
