کشف دختر نود هزار ساله‌ای که از دو گونه متفاوت انسان به دنیا آمد
امروزه تنها گونه انسانی که روی زمین زندگی می‌کند، هوموساپینس یا انسان مدرن است. اما بین ۳۰۰ هزار تا ۵۰ هزار سال پیش، شرایط بسیار متفاوت بود و ۶ تا ۸ گونه مختلف انسان‌تبار در مناطق مختلف جهان هم‌زمان زندگی می‌کردند. برخی از این گونه‌ها، مانند هوموساپینس، نئاندرتال‌ها و دنیسوواها، نه تنها در یک منطقه جغرافیایی مشترک حضور داشتند، بلکه شواهد نشان می‌دهد که گاهی با یکدیگر آمیزش هم داشتند. یکی از شگفت‌انگیزترین نمونه‌های این تنوع باورنکردنی، دختری است که از آمیزش نئاندرتال و دنیسووا به دنیا آمده و به «دنی» مشهور شده است؛ موجودی که امروز به‌عنوان یادآوری زنده‌ای از تنوع خارق‌العاده درخت تکامل انسان شناخته می‌شود.
کشف هیبرید باستانی
سال ۲۰۱۲، گروهی از باستان‌شناسان روس در غار دنیسووا قطعات استخوان متعددی کشف کردند، اما بیشتر آن‌ها ناشناخته باقی ماندند. چهار سال بعد، سامانتا براون، دانشجوی دانشگاه آکسفورد، هنگام بررسی دی‌ان‌ای یکی از کوچک‌ترین قطعات این استخوان‌ها – تنها دو سانتی‌متر – دریافت که این استخوان متعلق به انسان است. اما آنچه این استخوان را منحصر به فرد می‌کرد، نتایج آزمایش‌ها بود: مشخص شد که والدین آن دو گونه کاملاً متفاوت بوده‌اند.
تأیید یک کشف نادر
برای تأیید این کشف بی‌سابقه، استخوان کوچک دنی به موسسه «ماکس پلانک» در آلمان ارسال شد. تیمی از دانشمندان برجسته از جمله اسوانته پابو و ویویان اسلون، ژنوم این نمونه را به دقت تحلیل کردند و به نتیجه‌ای شگفت‌انگیز رسیدند: مادر دنی نئاندرتال و پدرش دنیسووا بوده است. این کشف به‌وضوح نخستین نمونه قطعی یک انسان هیبرید نسل اول میان این دو گونه را نشان می‌دهد و از اهمیت فوق‌العاده‌ای در درک تاریخ تکامل انسان برخوردار است. پژوهشگران حتی در ابتدا از صحت نتایج تردید داشتند و آزمایش‌ها را در آزمایشگاهی دیگر در لندن تکرار کردند تا مطمئن شوند. نتایج تکراری و یکسان، صحت یافته‌ها را به‌طور کامل تأیید کرد و نشان داد که آمیزش بین گونه‌های انسانی متفاوت تنها یک احتمال نیست، بلکه واقعیتی مستند و قابل اثبات است که دیدگاه ما درباره تنوع و تعامل گونه‌های انسان در گذشته را به‌طور چشمگیری گسترش می‌دهد.
زندگی و خاستگاه دنی
بررسی‌های بیشتر نشان داد دنی حدود ۱۳ ساله بوده و در کوه‌های آلتای زندگی می‌کرده، منطقه‌ای که بین قلمرو نئاندرتال‌ها و دنیسوواها قرار داشت. به نظر می‌رسد او ممکن است در یک جامعه مشترک میان دو گونه زندگی می‌کرده باشد. تحقیقات ژنتیکی نشان داد دنی دارای تنوع ژنتیکی بالایی بوده و این امر نشانه‌ای از آمیزش گسترده و چندنسلی بین این دو گونه محسوب می‌شود.
اهمیت کشف
این کشف نشان می‌دهد که نئاندرتال‌ها و دنیسوواها نه تنها با یکدیگر برخورد داشتند، بلکه توانایی تولید فرزندان مشترک را نیز داشتند. دنی، دختر هیبرید، شواهد قطعی این تعامل را ارائه می‌دهد. امروزه تنها هوموساپینس‌ها بر زمین زندگی می‌کنند، اما چنین یافته‌هایی یادآور دوران پرتنوع تکامل انسانی است، زمانی که چندین گونه انسان در کنار هم زیست می‌کردند و حتی با یکدیگر آمیزش ژنتیکی داشتند. این واقعیت، چشم‌انداز ما از تاریخ و تکامل انسان را به شکل چشمگیری گسترش می‌دهد و نشان می‌دهد تنوع و تعامل میان گونه‌ها، بخش مهمی از داستان تکاملی بشر بوده است.
