خواب‌آلودگی روزانه در سالمندی؛ زنگ خطری برای زوال عقل
یک پژوهش تازه که در مجله Neurology، نشریه رسمی آکادمی نورولوژی آمریکا منتشر شده، نشان می‌دهد زنانی که در سنین بالا و طی یک دوره پنج‌ساله به تدریج در طول روز خواب‌آلوده‌تر می‌شوند، ممکن است با خطر بیشتری برای ابتلا به زوال عقل روبه‌رو باشند.
گرچه این تحقیق ثابت نمی‌کند که خواب‌آلودگی روزانه به طور مستقیم باعث زوال عقل می‌شود، اما ارتباطی قوی میان این دو را نشان می‌دهد. این مطالعه روی زنانی در دهه هشتم زندگی انجام شد و نتایج نشان داد افرادی که خواب‌آلودگی روزانه‌شان افزایش پیدا کرده بود، دو برابر بیشتر از کسانی که الگوی خواب‌شان ثابت مانده بود به زوال عقل دچار شدند.
به گفته دکتر یو لِنگ، سرپرست تیم تحقیق از دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو: «خواب نقش مهمی در سلامت ذهن دارد. به مغز فرصت می‌دهد استراحت و بازسازی شود و این برای حافظه و تفکر شفاف ضروری است. با این حال هنوز دقیق نمی‌دانیم که تغییرات خواب در روند پیری چگونه اتفاق می‌افتد و چه ارتباطی با زوال عقل دارد. یافته‌های ما نشان می‌دهد مشکلات خواب و افت توانایی شناختی در زنان مسن می‌تواند ارتباطی نزدیک داشته باشد.»
در این پژوهش ۷۳۳ زن با میانگین سنی ۸۳ سال شرکت داشتند که در آغاز مطالعه هیچ‌کدام به زوال عقل یا اختلال شناختی خفیف مبتلا نبودند. تغییرات الگوی خواب و بروز مشکلات حافظه آنها به مدت پنج سال بررسی شد.
در پایان، ۲۲ درصد از شرکت‌کنندگان دچار اختلال شناختی خفیف و ۱۳ درصد به زوال عقل مبتلا شدند. در ابتدای کار و همچنین پایان مطالعه، هر شرکت‌کننده به مدت سه روز دستگاه مچی مخصوصی به همراه داشت که میزان خواب شبانه، تعداد چرت‌های روزانه و تغییرات ریتم شبانه‌روزی بدن را ثبت می‌کرد.
بیش از نیمی از زنان (۵۶ درصد) در طول مطالعه تغییرات چشمگیری در خواب خود داشتند. پژوهشگران آنها را به سه گروه تقسیم کردند: خواب پایدار یا کمی بهتر (۴۴ درصد)، خواب شبانه رو به کاهش (۳۵ درصد) و افزایش خواب‌آلودگی در شب و روز (۲۱ درصد).
نتایج نشان داد در گروه خواب پایدار ۸ درصد، در گروه خواب شبانه بدتر ۱۵ درصد و در گروه خواب‌آلودگی بیشتر ۱۹ درصد به زوال عقل مبتلا شدند. حتی پس از در نظر گرفتن عواملی مانند سن، تحصیلات، نژاد، دیابت و فشار خون بالا، خطر ابتلا در گروه سوم همچنان دو برابر بیشتر از گروه پایدار بود. نکته جالب این‌که کاهش خواب شبانه به تنهایی با افزایش خطر همراه نبود.
دکتر لنگ افزود: «در عرض فقط پنج سال، تغییرات قابل توجهی در خواب، چرت‌زدن و ریتم شبانه‌روزی زنان دهه هشتاد زندگی مشاهده کردیم. این نشان می‌دهد که پژوهش‌های آینده باید تمام جنبه‌های عادت‌های خواب روزانه را بررسی کنند تا بتوان ارتباط آن را با زوال عقل بهتر درک کرد.»
از محدودیت‌های این تحقیق این بود که بیشتر شرکت‌کنندگان سفیدپوست بودند و بنابراین ممکن است نتایج برای گروه‌های متنوع‌تر صدق نکند. این مطالعه با حمایت موسسه ملی سلامت آمریکا و موسسه ملی پیری انجام شد.
