چطور صابون شما را تمیز می‌کند؟ یک شیمیدان توضیح می‌دهد
آیا تا به حال از خودتان پرسیده‌اید که صابون چطور شما را تمیز می‌کند؟ بسیاری از مردم هر روز از صابون استفاده می‌کنند، اما شاید هیچ‌گاه متوجه علم پشت آن نشده باشند. بیایید با هم نگاهی دقیق‌تر به این موضوع بیاندازیم.
تاریخچه‌ای از صابون
صابون قدمت زیادی دارد. تقریباً ۵۰۰۰ سال پیش، در شهر بابل که اکنون در عراق است، مردم از چربی‌های باقی‌مانده از غذا و خاکستر آتش برای ساخت صابون استفاده می‌کردند. آن‌ها متوجه شدند که این ترکیب می‌تواند چیزها را تمیز کند. این کشف شاید در آن زمان به نظر معجزه می‌رسید.
در طول قرن‌ها، مردم در سرتاسر دنیا از صابون برای تمیز کردن بدن و لباس‌هایشان استفاده کردند. در قرن ۱۷، صابون در مستعمرات آمریکا رایج شد و در سال ۱۷۹۱، شیمیدان فرانسوی نیکلاس لبلانک فرایند تولید صابون را به ثبت رساند.
علم پشت تمیزی
صابون چطور عمل می‌کند؟ در آب، مولکول‌های آب که به آن “هیدروفیل” (آب‌دوست) می‌گویند، می‌توانند در آب حل شوند. اما چربی‌ها و روغن‌ها “هیدروفوب” (آب‌گریز) هستند و در آب حل نمی‌شوند. به همین دلیل است که فقط شستن دست‌ها با آب معمولی نمی‌تواند چربی‌ها و کثیفی‌ها را پاک کند.
اینجاست که صابون وارد عمل می‌شود. مولکول‌های صابون به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هم هیدروفیل هستند و هم هیدروفوب. سر مولکول صابون که به آب جذب می‌شود، هیدروفیل است، در حالی که دم آن که به چربی‌ها و کثیفی‌ها می‌چسبد، هیدروفوب است. این ویژگی، صابون را برای تمیز کردن بسیار موثر می‌سازد.
میکروسکوپیک به موضوع نگاه کنیم
زمانی که دست‌های خود را با صابون می‌شویید، مولکول‌های صابون شروع به تشکیل ساختارهایی به نام “میکسل” می‌کنند. این ساختارها به طور موثر کثیفی‌ها را در خود محبوس کرده و با شستشوی دست‌ها تحت جریان آب، آن‌ها را می‌زداید.
تمام کثیفی‌هایی که روی دست‌های شما جمع می‌شوند – از غذا گرفته تا چربی‌ها و عرق – می‌توانند به دو دسته تقسیم شوند: آب‌دوست و آب‌گریز. تنها با استفاده از صابون می‌توانید هر دو را از روی پوست‌تان پاک کنید.
صابون و میکروب‌ها
صابون فقط کثیفی را از بین نمی‌برد، بلکه میکروب‌ها و باکتری‌هایی که روی پوست شما هستند را نیز نابود می‌کند. بیشتر این میکروب‌ها بی‌ضررند، اما برخی می‌توانند باعث بیماری شوند. صابون با شکستن غشای سلولی میکروب‌ها، آن‌ها را از بین میبرد و به کمک آب، تمام بقایای آن‌ها را می‌شوید.
پس دفعه بعد که مامان یا بابا از شما خواستند دست‌های خود را بشویید، به یاد بیاورید که صابون چطور نه تنها شما را تمیز می‌کند، بلکه از شما در برابر بیماری‌ها محافظت می‌کند.
