چه کسی چرخ را اختراع کرد؟ دانشمندان بالاخره به این سوال قدیمی پاسخ داده اند
اختراع چرخ یک پیشرفت بزرگ در تاریخ بشر تلقی می شود. اما شاید لازم باشد سوابق قدمت آن بازنویسی شود. اولین شواهد استفاده از چرخ 6000 سال به عقب رانده شده است.
قدمت اولین نمونه های چرخ در حال حاضر به حدود 4000 سال قبل از میلاد در بین النهرین – عراق امروزی – باز می گردد. حدود 500 سال بعد، در طول عصر برنز، اولین شواهد استفاده از وسایل نقلیه چرخدار ثبت شد.
با این حال، کارشناسان می گویند، مجموعه ای از سنگریزه های سوراخ شده از یک سایت باستان شناسی در اسرائیل ممکن است نقطه عطف جدیدی در توسعه ابزارهای چرخشی باشد.
بیش از صد سنگریزه عمدتا آهکی در سایت حفاری نهال عین گف II کشف شد که شکل دایره ای و یک سوراخ مرکزی دارد. قدمت آنها تقریبا 12 هزار سال برآورد می شود. محققان بر این باورند که این سنگ ها احتمالا به عنوان حلقه های دوک مورد استفاده قرار می گرفتند. کارشناسان دانشگاه اورشلیم، با ساختن دوک با نمونه های این سنگ ها و بافت نخ کتان، این نظریه را تایید کردند.
پروفسور لور گروسمن، یکی از نویسندگان این مطالعه، گفت: این سنگ های سوراخدار در واقع اولین چرخها از نظر شکل و عملکرد هستند – یک جسم گرد با سوراخی در مرکز متصل به یک محور چرخان که مدتها قبل از ظهور چرخ (برای حمل و نقل)، استفاده می شد.
دانشمندان معتقدند کاربرد اولیه این دوکهای سنگی راه را برای اختراع چرخ سفالگری و چرخ گاری هموار کرد.