چرا کانادا باید بر فناوری هسته‌ای خود تکیه کند و ابرقدرت هسته ای شود
کریس کیفر، نویسنده این مقاله، که یک پزشک اورژانس است، پس از تولد پسرش در سال 2018 به‌طور جدی به موضوع انرژی هسته‌ای علاقه‌مند شد. از دیدگاه یک متخصص تریاژ، او یاد گرفته است که منابع محدود را باید برای مهم‌ترین و فوری‌ترین مسائل اختصاص داد. و چه چیزی مهم‌تر از بحران اقلیمی که آینده فرزندش را تهدید می‌کند؟ وقتی او با همین منطق به بحران اقلیمی نگاه کرد، اهمیت و ضرورت گسترش انرژی هسته‌ای در کانادا برایش روشن شد.
در گذشته، بین سال‌های 1971 تا 1993، کانادا موفق شد هر سال یک راکتور هسته‌ای راه‌اندازی کند (22 راکتور در مجموع) که یکی از سریع‌ترین توسعه‌های انرژی پاک در سطح جهانی به شمار می‌رود. در استان انتاریو، انرژی هسته‌ای به حذف کامل نیروگاه‌های زغال‌سنگ کمک کرد؛ اقدامی که هزاران مورد مرگ زودرس ناشی از آلودگی هوا را کاهش داد. افزون بر آن، در بخش پزشکی نیز از محصولات جانبی راکتورهای هسته‌ای، مانند کبالت-60، برای استریلیزاسیون تجهیزات استفاده می‌شود.
یکی از افتخارات بزرگ کانادا در این حوزه، راکتور CANDU است؛ فناوری‌ای که کاملاً در خاک کانادا توسعه یافته و برخلاف راکتورهای آمریکایی نیازی به غنی‌سازی اورانیوم ندارد. این راکتورها از آب سنگین برای خنک‌سازی و کند کردن نوترون‌ها استفاده می‌کنند و می‌توانند با اورانیوم طبیعی استخراج‌شده در کانادا کار کنند. این ویژگی، استقلال انرژی کشور را تضمین می‌کند و وابستگی به فناوری‌های خارجی را کاهش می‌دهد.
امروز، جهان در آستانه یک بازگشت بزرگ به انرژی هسته‌ای است. با رشد شدید تقاضای برق به دلیل تغییرات اقلیمی، کم‌آبی، و نیازهای عظیم مراکز داده هوش مصنوعی، پیش‌بینی می‌شود تقاضای جهانی برای انرژی هسته‌ای تا سال 2050 دو برابر شود. اما کانادا در این نقطه حساس، دو انتخاب دارد: یا به فناوری‌های خارجی مانند راکتورهای آمریکایی وابسته شود، یا با تکیه بر فناوری بومی CANDU، به عنوان رهبر موج جدید انرژی هسته‌ای در غرب ظاهر شود.
در حالی که شرکت‌هایی مانند GE Hitachi و Westinghouse به دنبال ساخت راکتورهای خود در کانادا هستند، خطر آن وجود دارد که این پروژه‌ها منجر به خروج دانش فنی، ثبت مالکیت فکری در آمریکا، و از دست رفتن استقلال صنعتی کانادا شود. در مقابل، ادامه سرمایه‌گذاری بر CANDU، که مالکیت آن در اختیار دولت کاناداست، می‌تواند اشتغال، نوآوری و ارزش اقتصادی را در داخل کشور نگه دارد.
نمونه‌های موفق زیادی وجود دارند: بین سال‌های 2019 تا 2021، یک واحد CANDU در نیروگاه دارلینگتون به مدت 1106 روز بدون توقف فعالیت کرد که رکوردی جهانی است. پروژه‌های نوسازی در نیروگاه‌های بروس و دارلینگتون نیز همگی زودتر از موعد و در محدوده بودجه اجرا شده‌اند.
برخلاف راکتورهای مدرن کوچک یا SMR که هنوز در مراحل آزمایشی هستند و هزینه‌های بالایی دارند، CANDU یک فناوری بالغ، قابل اتکا و اقتصادی است که همین امروز می‌توان از آن بهره برد. اگر کانادا در مسیر ساخت 10 تا 20 راکتور جدید گام بردارد، نه تنها نیازهای داخلی خود را تأمین خواهد کرد، بلکه به یک ابرقدرت انرژی اتمی مستقل تبدیل می‌شود. کشوری که دیگر وابسته به فناوری‌های خارجی نخواهد بود و می‌تواند مسیر آینده را خودش تعیین کند.
