وقتی موسیقی دوا میشود: چگونه آهنگها درد را تسکین میدهند
پرستار راد سالاسای در بیمارستان نهتنها از دماسنج و گوشی پزشکی استفاده میکند، بلکه گاهی گیتار و یوکللی خود را هم به کار میگیرد. در بخش مراقبتهای پس از جراحی UC San Diego Health، او به بیماران کمک میکند تا درد بعد از عمل را مدیریت کنند. علاوه بر داروها، سالاسای موسیقی پخش میکند و گاهی آواز میخواند. آواز او شامل آهنگهای فولک به زبان انگلیسی و اسپانیایی، منوئت در سل ماژور و قطعات محبوب سینمایی مانند «Somewhere Over the Rainbow» است.
بیماران اغلب لبخند میزنند یا با سر همراهی میکنند و حتی برخی تغییراتی در علائم حیاتی مانند کاهش ضربان قلب و فشار خونشان نشان میدهند. بعضی افراد تقاضای داروی مسکن کمتری میکنند. سالاسای میگوید: «در بیمارستان چرخهای از نگرانی، درد و اضطراب وجود دارد، اما موسیقی میتواند این چرخه را بشکند.»
در دو دهه گذشته، موسیقی زنده و ضبطشده وارد بیمارستانها و مطبها شده و پژوهشها نشان میدهند که صداها میتوانند در کاهش درد موثر باشند. علم پزشکی اصطلاحی به نام «تحلیل درد ناشی از موسیقی» دارد که نشان میدهد گوش دادن به موسیقی میتواند میزان درد در افراد را کاهش دهد یا تحمل آن را آسانتر کند.
تحقیقات نشان میدهد که مهمترین عامل تأثیر موسیقی، انتخاب آهنگ توسط خود بیمار و گوش دادن متمرکز به آن است، نه صرفاً بهعنوان صدای پسزمینه. درد تجربهای پیچیده است که هم شامل احساس فیزیکی و هم واکنش ذهنی و عاطفی به آن میشود. دو نفر با همان شرایط ممکن است درد را به شکل متفاوتی تجربه کنند و حتی یک فرد ممکن است در روزهای مختلف شدت درد متفاوتی داشته باشد.
موسیقی میتواند توجه فرد را از درد دور کند و حس آن را کاهش دهد، اما تأثیر آن فراتر از یک عامل حواسپرتی است. گوش دادن به موسیقی مورد علاقه، خاطرات و احساسات مثبت را فعال میکند و تجربه درد را تغییر میدهد. پژوهشها نشان میدهند گوش دادن فعال و روزانه به موسیقی، حتی درد مزمن را کاهش میدهد و با فعال کردن بخشهای مختلف مغز، باعث افزایش حس مثبت و کاهش اضطراب و تنهایی میشود.
این روش ساده و بدون عارضه، امروزه توسط برخی پزشکان توصیه میشود. موسیقی نهتنها درد را کاهش میدهد، بلکه استرس را کم میکند، حس همبستگی و آرامش ایجاد میکند و فرد را به فضایی بهتر و امنتر میبرد. در کنار دارو و درمانهای پزشکی، موسیقی میتواند نقش موثری در بهبود کیفیت زندگی بیماران ایفا کند.
