هوش مصنوعی در کلاس درس؛ متحدی نو یا رقیبی خطرناک برای معلم؟
با ظهور ابزارهایی مانند ChatGPT، حرفه معلمی در سراسر جهان دستخوش تحولاتی شگرف شده است. آنچه زمانی ساعت‌ها زمان، انرژی و برنامه‌ریزی می‌طلبید، حالا تنها با چند کلیک ممکن شده است. آنا سپولودا، معلم ریاضی پایه ششم در مدرسه‌ای دو زبانه در دالاس، یکی از نخستین معلمانی است که این فرصت را در آغوش گرفت. او از ChatGPT خواست تا برای دانش‌آموزان عاشق فوتبالش، درس هندسه‌ای جذاب طراحی کند. نتیجه؟ یک برنامه پنج‌صفحه‌ای با تمرکز بر مفاهیم زاویه و شکل در زمین فوتبال، توپ، و حتی استادیوم‌ها. هوش مصنوعی حتی گفتگوهای کلاسی و پروژه‌هایی برای طراحی زمین فوتبال به دانش‌آموزان پیشنهاد داد.
سپولودا می‌گوید: استفاده از AI، بازی را برای من تغییر داد. برنامه‌ریزی درسی، ترجمه، ارتباط با والدین و تعامل با دانش‌آموزان حالا بسیار ساده‌تر و موثرتر شده‌اند.
او تنها نیست. طبق نظرسنجی مشترک موسسه گالوپ و بنیاد والتون، حدود 60 درصد از معلمان مدارس دولتی آمریکا در سال تحصیلی گذشته از ابزارهای هوش مصنوعی استفاده کرده‌اند. بیشترین استفاده مربوط به معلمان دبیرستانی و معلمان تازه‌کار بوده است. کسانی که به‌طور هفتگی از AI بهره می‌برند، به‌طور متوسط حدود 6 ساعت در هفته صرفه‌جویی زمانی داشته‌اند — فرصتی طلایی برای کاهش فرسودگی شغلی.
هوش مصنوعی در حال حاضر ابزارهای بسیار متنوعی ارائه می‌دهد: طراحی کوییز و آزمون، تولید محتوای چندرسانه‌ای، بازخورددهی به دانش‌آموزان و کاهش کارهای اداری. اما با این قدرت، مسئولیت‌هایی نیز همراه است.
مایا ایزرائیل، استاد دانشگاه فلوریدا، هشدار می‌دهد: قضاوت انسانی نباید به طور کامل جای خود را به الگوریتم‌ها بدهد. به‌ویژه در زمینه نمره‌دهی، ابزارهایی مانند ChatGPT می‌توانند در ارزیابی سوالات تستی مفید باشند، اما در تحلیل‌های دقیق‌تر و پاسخ‌های تحلیلی یا خلاقانه هنوز ضعف دارند.
برخی ایالت‌ها دستورالعمل‌هایی برای استفاده مسئولانه از هوش مصنوعی در کلاس‌ها منتشر کرده‌اند، اما اجرای آن در مدارس مختلف، یکنواخت نیست. آموزش درست معلمان در استفاده از این فناوری حیاتی است.
اما این فناوری همیشه با استقبال کامل مواجه نیست. برخی معلمان نگرانند که استفاده بیش از حد دانش‌آموزان از AI موجب کاهش توانایی تفکر انتقادی، استقلال فکری و مهارت حل مساله شود. لیندسی جانسون از شیکاگو، می‌گوید: هدف من به عنوان معلم هنر، آشنا کردن دانش‌آموزان با ابزارهای مختلف است، نه جایگزین کردن آن‌ها با خلاقیت خودشان.
هوش مصنوعی شاید نتواند جای معلم را بگیرد، اما می‌تواند به بهترین همکار او تبدیل شود، اگر با آگاهی، هوشمندی و اخلاق حرفه‌ای استفاده شود.
