نبرد هسته‌ای در ماه: مسابقه فضایی خطرناک آمریکا، چین و روسیه برای تسلط بر تنها قمر زمین
پس از دهه‌ها از پایان جنگ سرد و رقابت برای فتح ماه، اکنون آمریکا، چین و روسیه درگیر رقابتی تازه، پیچیده‌تر و خطرناک‌تر شده‌اند: ساخت نخستین راکتور هسته‌ای در ماه.
بر اساس یک دستور رسمی که از سوی شان دافی، رئیس جدید ناسا و وزیر حمل و نقل ایالات متحده صادر شده، آمریکا قصد دارد تا پیش از سال 2030 یک راکتور 100 کیلوواتی در سطح ماه نصب کند. این راکتور بخشی از برنامه «آرتمیس» است که هدف آن ایجاد پایگاهی دائمی در قطب جنوب ماه است.
در مقابل، چین و روسیه نیز توافق‌نامه‌ای برای ساخت راکتور هسته‌ای و ایستگاه تحقیقات بین‌المللی قمری (ILRS) تا سال 2036 امضا کرده‌اند. این ایستگاه در شعاع 100 کیلومتری از قطب جنوب ماه ساخته خواهد شد و 17 کشور از جمله مصر، پاکستان و ونزوئلا در آن مشارکت دارند.
با توجه به تاریکی مطلق و سرمای شدید دو هفته‌ای ماه، راکتورهای هسته‌ای به عنوان منبع اصلی انرژی برای بقای پایگاه‌ها ضروری تلقی می‌شوند. استفاده از انرژی خورشیدی در قطب جنوب ماه، که بسیاری از گودال‌های آن در تاریکی دائم هستند، غیرممکن است.
دافی هشدار داده که اگر کشوری زودتر اقدام کند، می‌تواند “مناطق ممنوعه” در ماه اعلام کند که دسترسی دیگر کشورها را محدود خواهد کرد. این ادعا به نوعی بر پایه توافق‌نامه‌های آرتمیس است که آمریکا در سال 2020 وضع کرد و اجازه تعریف «مناطق ایمن» برای پروژه‌های فضایی را می‌دهد.
اگرچه پیمان فضای ماورای جو (Outer Space Treaty) ادعای مالکیت بر اجرام آسمانی را ممنوع کرده، اما در عمل، کشورها با استقرار پایگاه‌های دائمی می‌توانند کنترل عملی مناطقی از ماه را در اختیار بگیرند.
کارشناسان هشدار داده‌اند که این رقابت شتاب‌زده می‌تواند به بحران‌های دیپلماتیک یا حتی برخوردهای فیزیکی در سطح ماه منجر شود، به‌ویژه چون چین و روسیه عضو توافق‌نامه آرتمیس نیستند و الزامی برای احترام به «مناطق ممنوعه» آمریکا ندارند.
به گفته دکتر فابیو ترونکتی، متخصص حقوق فضا، ایالات متحده تلاش می‌کند با پیش‌دستی در ساخت پایگاه، «قوانین بازی را به نفع خود بنویسد». رقابتی که ممکن است مرزهای زمینی زمین را تا ماه گسترش دهد.
