ماریجوانا به عنوان دارو؛ گیاه معجزهگر یا سم؟

استفاده پزشکی از کانابیس (ماریجوانا) در آمریکا رو به افزایش است، بهویژه در میان سالمندان. بر اساس نظرسنجی دانشگاه میشیگان، حدود 21 درصد افراد بالای 50 سال در یک سال گذشته کانابیس را به شکل سیگار، بخور یا خوراکی مصرف کردهاند و 12 درصد دستکم ماهی یک بار به سراغ آن میروند. دلایل اصلی؟ آرامش، خواب بهتر، کاهش درد و بهبود خلقوخو.
شواهد علمی نشان میدهد کانابیس میتواند برای دردهای مزمن موثر باشد. همچنین در کاهش حالت تهوع ناشی از شیمیدرمانی و کنترل اسپاسمهای عضلانی بیماران مبتلا به اماس کارآمد است. برخی پژوهشها هم از تأثیر کوتاهمدت آن بر مشکلات خواب ناشی از دردهای مزمن، آپنه خواب یا فیبرومیالژیا خبر میدهند.
اما خطرات جدی هم وجود دارد. حدود 21 درصد از مصرفکنندگان منظم به اختلال مصرف کانابیس دچار میشوند؛ اختلالی که میتواند باعث اعتیاد، رفتارهای پرخطر مثل رانندگی در حالت نشئه، آسیب به روابط شخصی و افزایش تحمل دارویی شود، یعنی فرد به مرور دوز بیشتری مصرف کند.
از سوی دیگر، شیوه مصرف هم اهمیت دارد. کشیدن سیگار یا ویپ کانابیس همانند تنباکو میتواند مشکلات تنفسی و قلبی ایجاد کند. خوراکیها ایمنترند، اما باید دقت کرد: غلظت THC در محصولات امروزی گاه به 30 درصد میرسد، در حالی که در دهه 90 تنها حدود 4 درصد بود. متخصصان توصیه میکنند افراد تازهکار از دوزهای بسیار پایین، مثلاً 5 میلیگرم THC یا کمتر، شروع کنند.
کانابیس میتواند در برخی بیماریها جایگزینی کمخطرتر از داروهای مخدری مانند اپیوئیدها باشد، اما مصرف بیرویه و بدون نظارت، سلامت جسم و روان را تهدید میکند. پرسش اصلی اینجاست: آیا ما از کانابیس بهعنوان دارویی کنترلشده بهره میگیریم، یا در دام توهم «گیاه معجزهگر» گرفتار میشویم؟