شتاب فناوری، افول انسانیت: هوش مصنوعی به اخلاق نیاز دارد، نه فقط مقررات
نیکول براچتی، مبتکر و استاد دانشگاه Lancaster در مقاله ای که در نشریه Time منتشر کرده است، می نویسد: مقررات‌گذاری هوش مصنوعی، هرچند ضروری است، اما به‌هیچ‌وجه کافی نیست. آنچه واقعاً نیاز داریم «اخلاق هوش مصنوعی» است؛ نه به معنای الگوریتم‌های ایمنی، بلکه به معنای بازگشت انسان به جایگاه تصمیم‌گیرنده دارای مسئولیت اخلاقی.
نویسنده با اشاره به سخنان پاپ لئو چهاردهم، که از سازندگان هوش مصنوعی خواسته بود اخلاق، عدالت و حرمت زندگی را در طراحی این فناوری بگنجانند، می‌گوید: تمسخر چنین درخواست‌هایی اشتباه است. هر فناوری حامل نوعی فلسفه است. چاپ، برق و اینترنت هر کدام جهان را بازتعریف کردند. اکنون هوش مصنوعی ما را با پرسش بنیادی‌تری روبه‌رو می‌کند: انسان بودن یعنی چه؟
دولت‌ها در حال تدوین مقررات‌اند، اما قوانین تنها به پرسش «چگونه» پاسخ می‌دهند، نه «چرا». وقتی اخلاق به چک‌لیست انطباق تقلیل یابد، معنای خود را از دست می‌دهد. مشکل اصلی آنجاست که تصمیم‌گیری به داده‌مدل‌ها واگذار شده و مسئولیت اخلاقی از انسان به ماشین منتقل می‌شود. خطر واقعی این نیست که ماشین‌ها بیش از حد هوشمند شوند، بلکه این است که انسان اخلاق را رها کند.
نویسنده تأکید می‌کند که وجدان پارامتری قابل تنظیم نیست؛ محصول تجربه، رابطه، فرهنگ و همدلی است. ارزش انسانی نیز قابل اندازه‌گیری با داده و خروجی اقتصادی نیست. در عصری که سرمایه، سرعت و مقیاس را پاداش می‌دهد، فناوری‌های جدید بازتاب ارزش‌های ما هستند. اگر سیستم‌هایی بسازیم که توجه را استثمار کنند یا تبعیض را تقویت کنند، نتیجه اجتماعی همین خواهد بود.
از نظر نویسنده، «ارزیابی اخلاقی» باید مانند ارزیابی مالی در سرمایه‌گذاری به قاعده تبدیل شود؛ زیرا اعتماد کمیاب‌ترین سرمایه عصر هوش مصنوعی خواهد بود. چالش اصلی آینده این است که هوش اخلاقی انسان با سرعت توسعه ماشین هماهنگ بماند. هدف نباید آموزش اخلاق به ماشین‌ها باشد، بلکه باید حفظ یادآوری به خودمان باشد: فناوری باید توانایی انسان را گسترش دهد، نه وجدان او را تضعیف کند.
