از تایوان تا قطب شمال: چشمانداز متزلزل سیاست خارجی کانادا

در جدیدترین نظرسنجی TRIP از 109 استاد رشته روابط بین الملل در کانادا، درباره سیاست خارجی اتاوا، اختلافنظرهای عمیقی درباره نقش جهانی کانادا و نحوه واکنش به بحرانهایی مانند حمله احتمالی چین به تایوان دیده شد.
بیشتر استادان معتقدند که دولتها همچنان بازیگران اصلی در صحنه سیاست جهانی هستند، اما در مورد اهمیت سیاست داخلی در روابط بینالملل اختلافنظر وجود داشت. همچنین بیشتر آنها نهادهای بینالمللی را عاملی برای نظمبخشی به سیستم آشفته جهانی دانستند.
موضوع جهانیشدن نیز نظرات متنوعی را به خود جلب کرد. یکسوم معتقد بودند هیچکس از جهانیشدن سود نبرده، در حالی که دو سوم دیگر دیدگاه مثبتی داشتند.
در زمینه نظریههای کلان روابط بینالملل، بیش از 50 نفر از استادان شرکت کننده در نظرسنجی اذعان کردند این نظریات ریشه در پیشفرضهای نژادپرستانه دارند، اما یکسوم دیگر مخالف بودند یا موضعی خنثی گرفتند. این اختلافها نشان میدهد تلاش برای “غیر استعماریسازی” این رشته هنوز با چالشهای جدی مواجه است.
در پاسخ به سوال مربوط به مناطق مهم استراتژیک برای کانادا، تقریباً نیمی از پاسخدهندگان “آمریکای شمالی (غیر از مکزیک)” را انتخاب کردند. منطقه قطب شمال و شرق آسیا هر کدام با 16 رأی در رتبه بعدی قرار گرفتند. جالب آنکه 10 استاد در پاسخ به چشمانداز 20 سال آینده، تمرکز استراتژیک خود را از آمریکای شمالی به قطب شمال تغییر دادند.
در مورد سناریوی حمله چین به تایوان، اغلب استادان از پاسخهای غیرنظامی حمایت کردند: 72 نفر از تحریمها و 69 نفر از پذیرش پناهندگان پشتیبانی کردند. تنها 15 نفر با اعزام نیروهای نظامی موافق بودند، و فقط 6 نفر گزینه اقدام نظامی مستقیم علیه چین را پذیرفتند.
در ارزیابی عملکرد نخستوزیر وقت، جاستین ترودو، نیمی از شرکتکنندگان امتیاز “ضعیف یا بسیار ضعیف” به او دادند. با روی کار آمدن مارک کارنی، امیدهایی برای بهبود سیاستهایی که در دوران ترودو ناکارآمد تلقی میشدند، پدید آمده است.
کارنی وعده داده است تا پایان 2025 بودجه نظامی را به 2 درصد تولید ناخالص داخلی برساند، اما با توجه به هدف جدید ناتو برای ۵٪، کانادا همچنان عقبمانده خواهد بود. در حالیکه حمایت از اوکراین و نقش کانادا در لاتویا ادامه دارد، توجه روزافزون برخی از کارشناسان به منطقه قطب شمال ممکن است در آینده نقشی محوریتر در سیاست خارجی ایفا کند.