آیا داروی لاغری اوزمپیک می‌تواند اعتیاد به الکل و نیکوتین را مهار کند؟
پژوهشگران در حال بررسی سیستم پاداش مغز هستند تا دریابند چرا داروهایی مانند اوزمپیک (Ozempic) ممکن است میل به خوردن، نوشیدن یا حتی مصرف مواد را کاهش دهند. نقش اصلی در این سیستم را دوپامین ایفا می‌کند؛ انتقال‌دهنده‌ای عصبی که هنگام تجربه لذت آزاد می‌شود، مثل خوردن تکه‌ای کیک یا پایان یک تمرین ورزشی. این آزادسازی مغز را تشویق می‌کند تا آن رفتار لذت‌بخش را تکرار کند.
به گفته دکتر رودریگو مانسور، روان‌پزشک بیمارستان تورنتو وسترن، داروهای خانواده GLP-1 RA مانند اوزمپیک می‌توانند این مدارهای عصبی را تحت‌تأثیر قرار دهند و شدت پاداش یا «جهش دوپامینی» را کاهش دهند. نتیجه احتمالی: کاهش میل، انگیزه و احساس لذت.
مانسور در یک مطالعه بالینی مرحله دوم با 72 فرد مبتلا به افسردگی بررسی کرده است که آیا مصرف اوزمپیک باعث تغییر در انگیزه افراد می‌شود یا خیر. او انرژی مصرفی مغز را هنگام انجام آزمون‌های شناختی اندازه‌گیری کرده و می‌خواهد بداند آیا بیماران تحت درمان برای به‌دست‌آوردن پاداش مالی تلاش کمتری می‌کنند.
از آن‌جا که مغز حدود 36 درصد انرژی بدن را مصرف می‌کند، این تغییرات می‌تواند نشانه‌ای از تأثیر دارو بر انگیزه باشد. اگر این دارو بتواند بی‌انگیزگی ناشی از افسردگی را کاهش دهد، شاید در آینده برای درمان اعتیاد نیز کاربرد داشته باشد.
پژوهشگران کانادایی از این احتمال هیجان‌زده‌اند. طبق داده‌های آماری، حدود 15 درصد مردم در معرض خطر اعتیاد به الکل و 13 درصد در معرض وابستگی به کانابیس هستند، و از سال 2016 تاکنون بیش از 54 هزار مرگ ناشی از اوردوز اوپیوئید ثبت شده است.
اما دانشمندان هشدار می‌دهند: شواهد هنوز محدود است. به گفته دکتر سانجیو سوکالینگهام از مرکز CAMH تورنتو، باید مطالعات طولانی‌مدت‌تری انجام شود تا مطمئن شویم این داروها عوارض ناخواسته‌ای بر سلامت روان ندارند.
در حالی‌که برخی آن را «انقلابی» می‌دانند، منتقدان می‌گویند هیاهوی اوزمپیک از شواهد علمی پیشی گرفته است.
