آیا خواب‌آلودگی در طول روز با خطر ابتلا به زوال عقل مرتبط است
خواب‌آلودگی در طول روز می‌تواند نشانه‌ای هشداردهنده برای سلامت مغز باشد. پژوهشی تازه نشان می‌دهد زنانی که در دهه ۸۰ زندگی قرار دارند و طی پنج سال به‌طور فزاینده‌ای در طول روز احساس خواب‌آلودگی کرده‌اند، با دو برابر شدن خطر ابتلا به زوال عقل روبه‌رو هستند.
این تحقیق ثابت نمی‌کند که خواب‌آلودگی علت مستقیم زوال عقل است، اما ارتباطی قوی میان این دو را آشکار می‌سازد. خواب برای سلامت مغز اهمیت زیادی دارد؛ فرصتی برای استراحت، بازیابی انرژی و تقویت حافظه و تمرکز فراهم می‌کند. پرسش محققان این بود که تغییر الگوهای خواب در سال‌های پایانی زندگی چه نقشی در افزایش خطر ابتلا به زوال عقل دارد.
این مطالعه توسط دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو به سرپرستی دکتر «یوئه لِنگ» انجام شد. در آن ۷۳۳ زن با میانگین سنی ۸۳ سال و بدون مشکلات شناختی در ابتدای تحقیق شرکت کردند و طی پنج سال تحت نظر قرار گرفتند. در پایان، ۲۲ درصد دچار اختلال شناختی خفیف و ۱۳ درصد به زوال عقل مبتلا شدند. برای ثبت دقیق وضعیت خواب، شرکت‌کنندگان در ابتدا و انتهای پژوهش سه روز مچ‌بندهای مخصوص پوشیدند که ریتم خواب و بیداری‌شان را ثبت می‌کرد.
نتایج نشان داد بیش از نیمی از زنان تغییرات چشمگیری در خواب خود داشتند. پژوهشگران آن‌ها را به سه گروه تقسیم کردند: خواب پایدار یا کمی بهتر (۴۴ درصد)، کاهش کیفیت خواب شبانه (۳۵ درصد) و افزایش خواب‌آلودگی در شبانه‌روز (۲۱ درصد). گروه دوم دچار افت خواب شبانه، چرت‌های روزانه بیشتر و چرخه خواب نامنظم شدند. گروه سوم هم شب و هم روز بیشتر می‌خوابیدند، اما الگوی خواب‌شان آشفته‌تر بود.
بیشترین خطر زوال عقل در گروه سوم مشاهده شد؛ ۱۹ درصد در برابر ۸ درصد در گروه پایدار. پس از در نظر گرفتن عواملی چون سن، تحصیلات، فشار خون و دیابت، مشخص شد افزایش خواب‌آلودگی خطر زوال عقل را دو برابر می‌کند.
به گفته دکتر لِنگ، تغییرات خواب حتی در چند سال می‌تواند جدی باشد و برای سلامت مغز باید به همه ابعاد خواب توجه کرد. او افزود به دلیل غالب بودن شرکت‌کنندگان سفیدپوست، نیاز به تحقیقات گسترده‌تر و متنوع‌تر وجود دارد.
این پژوهش با حمایت «موسسه ملی سلامت» و «موسسه ملی پیری» آمریکا انجام شد.
