«Little Iran» تکه‌ای از هویت ایرانی در قلب تورنتو
یادداشت هفته به قلم: شاکه آیوازیان – شنبه گذشته، نقطه عطفی فرهنگی در شهر تورنتو رقم خورد: افتتاح رسمی منطقه فرهنگی جدیدی تحت عنوان «Little Iran » در منطقه ویلودِیل، نورت‌یورک، حد فاصل Cummer و Moore Park توسط اولویا چائو، شهردار تورنتو . این رویداد نه فقط نصب نشان شهری تازه، بلکه نشانِ به رسمیت شناختن حضور مؤثر، زنده و پویای جامعه ایرانی‌کانادا در پهنه چندفرهنگی تورنتو است.
از بزرگ‌ترین دستاوردهای «لیتل ایران» اینکه ایرانیان تورنتو و حومه اکنون می‌توانند هویتِ فرهنگی‌شان را به شکلی ملموس‌تر در فضای عمومی شهر تجربه کنند. هنگامی که خانه، تجارت، هنر و فرهنگ، در یک قطب تعریف‌شده تجمع یابند، حس تعلق و «خانه دوم» شکل می‌گیرد.
این هویت‌بخشی، در سطح فردی و جمعی تأثیری روانی دارد: جوانانی که بین فرهنگ دو کشور در نوسان‌اند، ممکن است در مواجهه با این فضا احساس آرامش و اصالت بیشتری کنند. از سوی دیگر، جامعه میزبانِ تورنتویی نیز فرصتی دارد تا با فرهنگ، زبان، هنر و تاریخ ایران آشنا شود؛ چیزی که به گفت‌وگو، هم‌زیستی و کاهش پیش‌قضاوت‌های فرهنگی کمک می‌کند.
با ایجاد منطقه فرهنگی متمرکز، کسب‌وکارهای ایرانی، رستوران‌ها، کافه‌ها، گالری‌ها، فروشگاه‌های صنایع دستی و سوپرمارکت ها، می‌توانند بهتر دیده شوند و مشتریان بیشتری جذب کنند. «لیتل ایران» تبدیل به مقصدی می‌شود برای کسانی که به دنبال غذا، هنر و تجربه فرهنگی هستند. این تمرکز می‌تواند جریان اقتصادی در منطقه را تقویت کند و باعث سرمایه‌گذاری بیشتر در زیرساخت‌های مرتبط شود. از سوی دیگر، همایش‌ها، نمایشگاه‌ها، تورهای فرهنگی ایرانی در این منطقه امکان‌پذیر خواهد بود، که برای گردشگران داخلی و بین‌المللی نیز جذاب است.
وجود یک «هسته مرکزی» فرهنگی ایرانی امکان آن را می‌دهد که سازمان‌های مدنی، فرهنگی، خیریه و جوانان گرد هم آیند، برنامه مشترک برگزار کنند و ظرفیت اجتماعی خود را ارتقا دهند. این نقطه مرکزی می‌تواند محل گردهم‌آیی‌های آموزشی، نشست‌های ادبی، کارگاه‌های هنر، جلسات گفتگو، کنسرت‌ها و فعالیت‌های جوانانه باشد. این تنوع فعالیت‌ها، پل ارتباطی بین نسل‌ها ایجاد می‌کند و انسجام در داخل جامعه را تقویت می‌نماید.
اما، از بخش های جذاب این پروژه، طراحی و احداث « باغ ایرانی» در پارک خیابان سنتر توسط آقای کامران دیبا، از معماران برجسته ایرانی است. این باغ به‌عنوان نقطه سبز فرهنگی، ترکیبی از زیبایی‌شناسی ایرانی، معماری باغ ایرانی (آب‌نمای مرکزی، درختان میوه و مسیرهای هندسی) خواهد بود.
این باغ نه فقط مکانی برای تفکر، آرامش، گفتگو و تجربه طبیعت، بلکه به نمادی از انتقال میراث فرهنگی به نسل‌های بعد تبدیل می‌شود. مردم با آن خاطره‌سازی می‌کنند؛ مراسم سنتی، شبیه‌خوانی، جشن‌های نوروز و شب یلدا یا گشت‌وگذار خانوادگی در آن برگزار می‌شود. این فضاها قطعا به انسجام اجتماعی و تعاملِ فرهنگی درون جامعه کمک خواهند کرد.
بدیهی است که اجرای موفق چنین پروژه‌ای نیاز به مشارکت مداوم شهر، نهادهای محلی، خیران ایرانی، سازمان‌های فرهنگی و فعالان شهری دارد. ضمانت حفظ هویت معماری، جلوگیری از تجاری‌سازی صرف، دسترسی برای همه اقشار جامعه ایرانی و برنامه‌ریزی بلندمدت از ضرورت‌هاست.
«لیتل ایران» باید پلی بین فرهنگ ایرانی و جامعه تورنتویی باشد و تعامل با سایر جوامع فرهنگی، رویدادهای مشترک و برنامه‌های بین‌فرهنگی باید جایگاهی ویژه در چشم‌انداز داشته باشد.اگر مشارکت فعال جامعه و طراحی هوشمندانه ادامه یابد، «لیتل ایران» به نقطه‌ای ماندگار در قلب شهر تبدیل خواهد شد. نقطه‌ای که ایرانیان بتوانند آن را خانه‌ی دومِ فرهنگی خود بدانند.
