چاقی؛ بیماری یا ویژگی جسمی؟ پاسخ دانشمندان: گاهی بله، گاهی نه!

در یکی از بحثبرانگیزترین مسایل پزشکی عصر حاضر، گروهی متشکل از 56 متخصص بینالمللی سلامت در گزارشی که به تازگی در نشریه The Lancet Diabetes & Endocrinology منتشر شد، اعلام کردند که تعریف چاقی باید به دو دسته مجزا تقسیم شود: «چاقی بالینی» و «پیشچاقی بالینی».
این اقدام با هدف از بین بردن انگزنی و سرزنشی است که اغلب به افراد چاق وارد میشود.
از یک سو، سازمان جهانی بهداشت و بسیاری از نهادهای پزشکی چاقی را یک بیماری مزمن و پیچیده میدانند که خطر ابتلا به دیابت نوع 2، بیماریهای قلبی و برخی سرطانها را افزایش میدهد. اما از سوی دیگر، برخی از افراد با وجود داشتن شاخص توده بدنی (BMI) بالا، سالم و فعال هستند و به بیماری خاصی مبتلا نیستند.
چاقی بالینی و پیش چاقی بالینی چیست؟
بر اساس توصیههای جدید، اگر چاقی عملکرد اعضای بدن مانند قلب، ریه یا کبد را مختل کند، یا منجر به مشکلاتی مانند کلسترول بالا، آپنه خواب، درد مفاصل یا محدودیت در زندگی روزمره شود، باید به عنوان «چاقی بالینی» شناخته شود — نوعی بیماری که نیاز به درمان پزشکی دارد.
اما اگر فرد چاق فاقد این مشکلات باشد، در دسته «پیشچاقی بالینی» قرار میگیرد؛ وضعیتی که نیازمند پایش منظم است اما نه الزاماً درمان.
فراتر از شاخص BMI
متخصصان همچنین هشدار دادند که نباید تنها به شاخص توده بدنی (BMI) برای تشخیص چاقی تکیه کرد. اندازهگیری دور کمر، نسبت دور کمر به باسن یا حتی اسکن تراکم استخوان میتواند تصویر دقیقتری از سلامت فرد ارائه دهد.
واکنشها: دو سر نارضایتی
برخی پژوهشگران مستقل این تقسیمبندی را گامی مثبت میدانند. به گفته پروفسور تام سندرز از کالج کینگ لندن، به رسمیت شناختن چاقی بالینی میتواند آن را به عنوان نوعی ناتوانی قانونی تعریف کند و به مقابله با تبعیضهای شغلی و اجتماعی کمک کند.
اما برخی فعالان حقوق بیماران چاق مانند آن-سوفی ژولی این توصیهها را غیرسازنده دانستند و گفتند که همچنان دسترسی بیماران چاق به مراقبتهای کافی تضمین نشده است. گروهی دیگر نیز این تقسیمبندی را ناکافی دانستند و تأکید کردند که همچنان به کیفیت مراقبت از بیماران چاق توجه نشده است.
در نهایت، این رویکرد جدید شاید همه را راضی نکند، اما به نظر میرسد نقطه شروعی برای گفتوگوی جدیدی در مورد چاقی به عنوان یک واقعیت پزشکی و اجتماعی باشد.