نان خمیر ترش در برابر نان گندم کامل: کدام برای سلامت روده بهتر است؟
نان خمیر ترش یک نان تخمیر شده است که با مخمرهای طبیعی و باکتری‌های اسید لاکتیک تولید می‌شود و طعمی ترش و بافتی جویدنی دارد. در مقابل، نان گندم کامل با مخمر تجاری تهیه می‌شود که باعث تخمیر سریع‌تر، طعم ملایم‌تر و بافت نرم‌تر می‌شود.
نان خمیر ترش ممکن است هضم آسان‌تری نسبت به نان گندم کامل داشته باشد. فرآیند تخمیر آن، هضم را بهبود می‌بخشد و سطح گلوتن را کاهش می‌دهد. گلوتن، پروتئینی در گندم است که هضم آن برای برخی افراد دشوار است. کسانی که به بیماری سلیاک یا حساسیت غیرسلیاکی به گلوتن (NCGS) مبتلا هستند، پس از مصرف گلوتن دچار نفخ، گاز معده و درد شکمی می‌شوند.
اگرچه نان خمیر ترش سطح گلوتن پایین‌تری دارد، اما همچنان برای بیماران مبتلا به سلیاک مناسب نیست، زیرا باید از گلوتن به طور کامل پرهیز کنند. همچنین، خمیر ترش میزان پایین‌تری از ترکیباتی به نام FODMAPs دارد که در برخی افراد، به‌ویژه مبتلایان به سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، مشکلات گوارشی ایجاد می‌کنند. علاوه بر این، میزان فیتات و تانین در نان خمیر ترش کمتر است که به جذب بهتر مواد مغذی کمک می‌کند.
ترکیبات مغذی و تأثیر بر سلامت
نان خمیر ترش و نان گندم کامل، هر دو دارای کربوهیدرات و مقداری پروتئین هستند. نان گندم کامل، به‌ویژه اگر از آرد سبوس‌دار تهیه شود، مقدار فیبر بیشتری نسبت به نان خمیر ترش سفید دارد. با این حال، اگر نان خمیر ترش از آرد گندم کامل تهیه شود، مقدار فیبر آن مشابه نان گندم کامل خواهد بود. فیبر برای سلامت گوارش مفید است، زیرا حرکات روده را منظم کرده و رشد باکتری‌های مفید روده را تقویت می‌کند. همچنین، فیبر جذب قند را کند می‌کند، احساس سیری را افزایش می‌دهد و به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند.
میزان ویتامین‌ها و مواد معدنی در هر دو نوع نان، بسته به نوع آرد مورد استفاده، متفاوت است. اگر از آرد غنی‌شده در تهیه این نان‌ها استفاده شود، سطح مواد مغذی مانند آهن و ویتامین‌های گروه B افزایش می‌یابد.
نان گندم کامل و خمیر ترش، هر دو مزایای سلامتی دارند:
- مصرف غلات کامل (مانند نان گندم کامل) با کاهش خطر بیماری‌های مزمن مانند دیابت نوع 2، بیماری قلبی و سرطان روده بزرگ مرتبط است.
- فیبر موجود در نان‌ها، به تنظیم قند خون، کاهش التهاب روده و کاهش خطر سرطان کولون کمک می‌کند.
- نان خمیر ترش به دلیل شاخص گلیسمی پایین‌تر (GI)، اثر کمتری بر افزایش قند خون دارد. شاخص گلیسمی نان گندم کامل 71 و نان خمیر ترش 54 است، که نشان می‌دهد نان خمیر ترش می‌تواند گزینه بهتری برای کنترل قند خون باشد.
