تأثیر ترک الکل بر کبد
کبد به عنوان بزرگترین عضو داخلی بدن انسان، به طور خاص تحت تاثیر الکل قرار دارد و بیشتر از سایر اعضای بدن در معرض عواقب منفی ناشی از مصرف آن است؛ اما خوشبختانه، در صورتی که فرد مصرف الکل را متوقف کند، کبد این قابلیت را دارد که به تدریج خود را ترمیم کرده و به حالت طبیعی خود بازگردد.
اثرات الکل بر کبد بهطور قابل توجهی بر سلامت عمومی افراد تاثیر میگذارد و در این راستا، کبد به عنوان یکی از اعضای حیاتی بدن، نقش بسیار مهمی در سمزدایی و پردازش مواد مضر ایفا میکند. به گزارش RBC-Ukraine، کبد بهطور عمده مسئول تجزیه و متابولیسم الکل مصرفی است و این فرآیند میتواند منجر به تولید ترکیبات سمی شود که به سلولهای کبد آسیب میزند و باعث التهاب میشود. در واقع، مصرف مکرر و بیش از حد الکل میتواند به بروز بیماریهای جدی مانند کبد چرب، هپاتیت الکلی و سیروز منجر شود.
آشوین داندا، استادیار رشته کبدشناسی در دانشگاه پلایموت توضیح داد که مصرف زیاد الکل میتواند به بروز بیماریهای مختلفی در کبد منجر شود، از جمله تجمع چربی در کبد که به عنوان کبد چرب شناخته میشود و همچنین ایجاد زخمهایی که به سیروز کبد معروف هستند؛ جالب اینجاست که برخی از این بیماریها ممکن است تا مراحل پیشرفته آسیب، هیچ علامتی از خود نشان ندهند.
الکل در ابتدا موجب تجمع چربی در کبد میشود که این امر منجر به التهاب در بافت کبد میگردد. در واکنش به این التهاب، کبد تلاش میکند تا خود را ترمیم کند و در نتیجه بافت زخم ایجاد میشود. اگر این فرایند بدون کنترل ادامه یابد، کبد به تدریج به یک شبکهای از زخمها تبدیل خواهد شد که در میان آنها نواحی کوچکی از بافت سالم کبد وجود دارد. این وضعیت به عنوان سیروز کبدی شناخته میشود.
در مراحل پایانی سیروز، وقتی که کبد از کار میافتد، افراد ممکن است زردی پوست و چشمها، ورم به دلیل احتباس مایعات، خوابآلودگی و گیجی را تجربه کنند. این وضعیت جدی است و میتواند به مرگ منجر شود. در بیشتر افرادی که به طور منظم بیش از حد مجاز ۱۴ واحد الکل در هفته (تقریبا معادل شش پیت آبجو با قدرت ۴ درصد یا حدود شش لیوان متوسط (۱۷۵ میلیلیتر) شراب با قدرت ۱۴ درصد مینوشند، چاقی کبد مشاهده خواهد شد. مصرف طولانی و شدید الکل خطر ایجاد زخم و سیروز کبدی را افزایش میدهد. افرادی که کبدشان دچار التهاب یا زخمهای خفیف است، حتی بعد از هفت روز پرهیز از الکل، کاهش قابل توجهی در چربی کبد، التهاب و زخمها را مشاهده میکنند. پرهیز از الکل به مدت چند ماه به کبد کمک میکند تا به حالت طبیعی برگردد. برای افرادی که الکلی هستند و زخمهای شدید یا نارسایی کبد دارند، پرهیز از الکل به مدت چند سال احتمال بدتر شدن نارسایی کبد و مرگ را کاهش میدهد. علاوه بر این، پرهیز از الکل تاثیر مثبت بر خواب، عملکرد مغز و فشار خون نیز دارد.
قطع مصرف الکل به مدت طولانی میتواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به برخی از انواع سرطانها، از جمله سرطان کبد، پانکراس و روده بزرگ را کاهش دهد و همچنین احتمال بروز بیماریهای قلبی و سکته را به حداقل برساند. کبد دارای توانایی شگفتانگیزی برای بهبودی از آسیبهاست، اما اگر این عضو حیاتی قبلا دچار زخمهای جدی شده باشد، دیگر نمیتواند به حالت اولیه خود بازگردد. در صورتی که فرد الکل را ترک کند و تنها با مشکل چاقی کبد مواجه باشد، ممکن است کبد به سرعت به وضعیت طبیعی خود بازگردد. با این حال، اگر فرد قبلا دچار زخم کبد (سیروز) شده باشد، ترک الکل میتواند به بهبود برخی از عملکردهای کبد کمک کند، اما نمیتواند تمامی آسیبهای قبلی را ترمیم نماید.
برای مراقبت از کبد خود، توصیه میشود که الکل را به طور معتدل مصرف کنید و حداقل دو تا سه روز در هفته از نوشیدن آن پرهیز نمایید؛ این روش به شما کمک میکند تا به فرآیند ترمیم طبیعی کبد وابسته نشوید و در نتیجه سلامت آن را حفظ نمایید.