کاهش تمایل خانواده ها به فرزندآوری
امروزه کارشناسان و افراد مختلف میخواهند بدانند چرا نرخ زاد و ولد کاهش یافته است. دلایل متعددی برای این پدیده وجود دارد، از جمله افزایش هزینههای زندگی، نگرانیهای زیست محیطی و تمایل افراد به تاخیر در فرزندآوری تا سنین بالاتر، که میتواند دوره باروری را تغییر دهد.
لیزا اشتروشاین، استاد دانشگاه و متخصص جامعه شناسی ، میگوید که امروزه مردم دیگر خانوادههای بزرگ را نمی پسندند. این تغییر نگرش هم دلایل اقتصادی دارد و هم فرهنگی. او توضیح میدهد که در گذشته، داشتن فرزندان زیاد برای بقای خانواده مهم بود، اما حالا مردم بیشتر برای رضایت شخصی بچهدار میشوند.
موضوع تکفرزندی در بسیاری از گروههای آنلاین والدین محبوب شده است. برای مثال، یک گروه ردیت به نام «One and Done» که 7200 عضو دارد و در تیکتاک 21,500 ویدیو با هشتگ #OneAndDone وجود دارد. افراد تاثیرگذار مانند جن دالتون از انتاریو کانادا نیز از این موضوع حمایت میکنند. او در اینستاگرام 55,500 دنبالکننده دارد و میگوید با داشتن یک فرزند، دیگر مشکلات دوران بارداری و پس از زایمان را ندارد و میتواند علاوه بر رسیدگی به دخترش و زندگی زناشویی، به خودش هم توجه کند.
«ما در زندگی خود از تعادلی زیبا برخورداریم.»
آنها صرفا تمایلی به انجام این کار ندارند
جراح کل آمریکا، ویوک مورتی، اخیرا هشدار داده که فرزندپروری در دنیای امروز بسیار پرهزینه، وقتگیر و استرسزا شده است. او میگوید والدین نگرانند که نتوانند نیازهای فرزندانشان را برآورده کنند. کارشناسان معتقدند فرزندپروری سختتر شده است. با وجود اینکه زنان بیشتری کار تماموقت دارند، والدین امروزی زمان بیشتری را با فرزندانشان میگذرانند. روشهای جدید فرزندپروری که بر درک احساسات کودک تمرکز دارند، باعث خستگی بسیاری از والدین شده است.
طبق نظرسنجی موسسه پیو در سال 2023، تعداد بزرگسالان آمریکایی زیر 50 سال که احتمالا هرگز بچهدار نخواهند شد، افزایش یافته است. دلیل اصلی این امر، عدم تمایل به فرزندآوری بوده است. در کانادا نیز روند مشابهی دیده میشود.
به گفته رانیا طفیلی، استاد دانشگاه کارلتون، این موضوع به دلایل اقتصادی و فرهنگی مربوط میشود. امروزه، معیارهای بزرگسالی تغییر کرده و بیشتر بر استقلال، ثبات اقتصادی و علایق شخصی تمرکز دارد. همچنین، با توجه به هزینههای بالای فرزندآوری، بسیاری از افراد تصمیم میگیرند تعداد فرزندان کمتری داشته باشند یا اصلا فرزندی نداشته باشند.
خانوادههای تکفرزندی رو به افزایش هستند
طبق آمار سرشماری 2021 کانادا، اکثر خانوادهها یک یا دو فرزند دارند. اقتصاددانان میگویند خانوادهها معمولا بین تعداد فرزندان و کیفیت زندگی آنها انتخاب میکنند. امروزه، افراد ترجیح میدهند فرزندان کمتری داشته باشند تا بتوانند منابع بیشتری برای هر فرزند صرف کنند. صندوق بینالمللی پول در سال 2022 اشاره کرد که با افزایش ثروت والدین، سرمایهگذاری بیشتری در کیفیت زندگی فرزندان میشود. همچنین، یک مطالعه پیشبینی کرده است که تا سال 2095، افراد 65 ساله ممکن است 38 درصد خویشاوندان زنده کمتری نسبت به سال 1950 داشته باشند، که نشاندهنده کوچک شدن خانوادهها در سراسر جهان است.
دیگو آلبورز-گوتیرز، محقق اصلی این مطالعه، میگوید که در آینده، ساختار خانوادهها ممکن است تغییر کند. او پیشبینی میکند که خانوادهها بیشتر شامل سه نسل (پدربزرگ و مادربزرگ، والدین و فرزندان) خواهند بود و تعداد اقوام دورتر مثل عموزادهها و عمه و عموها کمتر خواهد شد.
آلبورز-گوتیرز همچنین اشاره میکند که تعداد فرزندان در خانوادهها به دو گروه تقسیم میشود: برخی خانوادهها تعداد زیادی فرزند خواهند داشت، در حالی که برخی دیگر خانوادههای کوچکتری تشکیل میدهند. او میگوید این الگو معمولا از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود، یعنی اگر شما در یک خانواده بزرگ بزرگ شده باشید، احتمال بیشتری دارد که خودتان هم خانواده بزرگی تشکیل دهید.
دام نرخ زاد و ولد کم
کارشناسان جمعیتشناسی نگران کاهش نرخ زاد و ولد در کانادا هستند. اگرچه تاکنون مهاجرت این کاهش را جبران کرده، اما اگر این روند ادامه یابد، رشد جمعیت کانادا کُند و حتی منفی خواهد شد. وقتی نرخ باروری خیلی پایین باشد، ممکن است جامعه وارد چرخهای شود که در آن داشتن فرزند کمتر به هنجار تبدیل میشود. این وضعیت میتواند مشکلاتی مشابه آنچه در چین رخ داده ایجاد کند. برخی والدین کانادایی نیز درباره تکفرزندی نگران هستند، در حالی که برخی دیگر به دلایل پزشکی یا ناباروری نمیتوانند بیش از یک فرزند داشته باشند.
بسیاری اظهار میدارند که داشتن تنها یک فرزند، بهترین انتخابی بوده که میتوانستند انجام دهند.
یکی از والدین اخیرا نوشته است: تغییر دادن این باور رایج که ‘خانواده با دو فرزند خوشبخت است’ کار سختی است. اما از وقتی که تصمیم گرفتم این باور را کنار بگذارم، روحیه و حال و هوای من به طور قابل توجهی بهتر شده است.