کابوسی مرگبار در پشت نوشیدنی های الکلی دست ساز
مسمومیت می‌تواند اسید زیادی به بدن وارد کند و باعث استفراغ، درد شکم، بیهوشی و از دست دادن بینایی شود.
دو نوجوان استرالیایی که به شدت بیمار شده و در بیمارستانی در تایلند تحت درمان قرار دارند، به احتمال زیاد به دلیل مسمومیت با متانول ناشی از سفر به لائوس دچار مشکلات جدی شده‌اند. این دو نفر چندمین خارجیانی هستند که پس از مصرف مشروبات الکلی حاوی متانول در این کشور آسیای جنوب شرقی، به بیماری مبتلا شده‌اند.
همچنین گزارش‌ها حاکی از آن است که سه نفر دیگر نیز به این مسمومیت دچار شده اند.
متانول، که به عنوان یکی از انواع الکل‌ها شناخته می‌شود، ویژگی‌ها و مشخصات خاصی دارد که آن را از اتانول، الکلی که در تولید نوشیدنی‌های الکلی مورد استفاده قرار می‌گیرد، متمایز می‌کند. این مایع بی‌رنگ و قابل اشتعال، بویی مشابه با اتانول دارد، اما در ساختار شیمیایی خود تفاوت‌های قابل توجهی را نشان می‌دهد. به طور خاص، متانول تنها یک اتم کربن در ساختار خود دارد، در حالی که اتانول دارای دو اتم کربن است.
متانول، که تنها یک اتم کربن کمتر از اتانول دارد، در فرآیندهای متابولیک بدن به شکل های متفاوتی تبدیل و به همین دلیل، به عنوان ماده‌ای سمی‌تر از اتانول شناخته می‌شود. این ترکیب در انواع مختلفی از محصولات صنعتی و خانگی مانند مایعات شستشوی شیشه، ضدیخ و سوخت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، باید به این نکته توجه داشت که مصرف متانول برای انسان بسیار خطرناک است و می‌تواند عوارض جدی و جبران‌ناپذیری را به همراه داشته باشد.
متانول چگونه به ماده‌ای سمی تبدیل می‌شود؟
تفاوت اصلی در فرآیند تجزیه متانول و اتانول در بدن انسان نهفته است. در حالی که اتانول (الکل) در بدن به ترکیبی شیمیایی به نام استالدهید تبدیل می‌شود، که اگرچه خود سمی است، اما به سرعت به استات، که به عنوان اسید استیک نیز شناخته می‌شود و در سرکه یافت می‌شود، تغییر شکل می‌دهد؛ متانول به فرمالدئید تجزیه می‌شود. فرمالدئید ماده‌ای است که در چسب‌های صنعتی و همچنین در فرآیند نگهداری اجساد استفاده می گردد. سپس فرمالدئید به اسید فرمیک تبدیل می‌شود، که این ماده در نیش برخی از مورچه‌ها وجود دارد و باعث ایجاد درد خواهد شد.
به این ترتیب، فرآیند تجزیه متانول در بدن انسان به تولید ترکیبات بسیار سمی منجر می‌گردد که اثرات خطرناکی بر سلامت فرد دارند.
اسید فرمیک، که مشابه استات است و بدن از آن به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کند، می‌تواند به مایتوکندری‌ها، که به عنوان نیروگاه‌های سلولی شناخته می‌شوند، آسیب برساند. در نتیجه، فردی که در معرض متانول قرار می‌گیرد، ممکن است دچار اسیدوز متابولیک شود؛ وضعیتی که در آن مقدار زیادی اسید در بدن تجمع پیدا می‌کند. مسمومیت ناشی از متانول می‌تواند علائمی نظیر تهوع، استفراغ و درد شکم را به همراه داشته باشد. علاوه بر این، اسیدوز متابولیک ناشی از این مسمومیت ممکن است تاثیرات جدی‌تری بر روی سیستم عصبی داشته باشد و حتی منجر به بیهوشی یا کما شود. همچنین، این وضعیت می‌تواند به شبکیه چشم آسیب بزند و در نتیجه باعث از دست دادن بینایی شود، زیرا شبکیه‌ها سرشار از مایتوکندری‌های فعال هستند و نسبت به آسیب‌های ناشی از سموم بسیار حساس می‌باشند.
مرگ ناشی از مصرف مقادیر کم متانول همیشه حتمی نیست و در صورتی که درمان به موقع و سریع انجام شود، می‌توان به طور قابل توجهی از آسیب‌های ناشی از این ماده سمی جلوگیری کرد. با این حال، اگر درمان در زمان مناسب صورت نگیرد، حتی مصرف دوزهای غیرکشنده نیز به آسیب دائمی بینایی منجر می گردد.
روش‌های درمان متانول
متانول، که یکی از الکل‌های سمی است، می‌تواند در انواع مختلف نوشیدنی‌های الکلی وجود داشته باشد، اما بیشترین میزان آن معمولا در نوشیدنی‌هایی با محتوای الکل بالا، مانند مشروبات الکلی و برخی نوشیدنی‌های سنتی مانند شراب‌های میوه‌ای مشاهده می‌شود. ورود متانول به این نوشیدنی‌ها می‌تواند از چندین طریق صورت گیرد. یکی از این طرق، افزودن عمدی و غیرقانونی متانول در فرآیند تولید است؛ برخی تولیدکنندگان به منظور کاهش هزینه‌ها و افزایش محتوای الکل، متانول را به نوشیدنی اضافه می‌کنند.
ما هنوز اطلاعات دقیقی درباره چگونگی مسمومیت دو نوجوان استرالیایی در این حادثه نداریم، اما در هنگام سفر به ویژه در مناطقی که نوشیدنی‌های تخمیر شده رایج هستند، مانند جنوب شرق آسیا، شبه‌قاره هند و برخی نواحی آفریقا، همواره باید احتیاط لازم را رعایت کرد.
سایت Smartraveller وابسته به دولت استرالیا توصیه می‌کند که برای جلوگیری از مسمومیت با متانول، هنگام مصرف کوکتل‌ها و نوشیدنی‌های الکلی باید دقت کرد و تنها در مکان‌های معتبر و دارای مجوز نوشیدنی بنوشید. همچنین، باید از مصرف نوشیدنی‌های الکلی خانگی اجتناب شود. نوشیدن از برندهای تجاری بزرگ می‌تواند نسبتا مطمئن تر باشد، هرچند که بسیاری از افراد تمایل دارند نوشیدنی‌های محلی را به عنوان بخشی از تجربه ماجراجویانه خود امتحان کنند.
