چرا بعضیها همیشه دیر میرسند؟

دیر رسیدن همیشگی اغلب بهعنوان نشانهای از تنبلی یا بیمسئولیتی تلقی میشود، اما متخصصان میگویند که ممکن است علت آن اختلالی به نام کورزمانی (Time Blindness) باشد. این اختلال به معنای ناآگاهی از زمان نیست، بلکه ناتوانی در برآورد و مدیریت صحیح زمان است. افراد مبتلا نمیتوانند تشخیص دهند هر فعالیت چقدر زمان میبرد، در نتیجه دچار آشفتگی در برنامهریزی و کاهش بهرهوری میشوند.
کورزمانی میتواند باعث شود افراد مهلتها را از دست بدهند، در تغییر بین فعالیتها دچار مشکل شوند یا زمان لازم برای انجام کاری را بهدرستی تخمین نزنند. این مسئله ممکن است باعث ایجاد استرس، ناامیدی و آسیب به روابط اجتماعی شود، بهویژه اگر دیگران رفتار فرد را نوعی بیاحترامی تلقی کنند.
ویژگی اصلی این اختلال، ناتوانی در تخمین زمان سپریشده یا باقیمانده است. افراد مبتلا به آنچه “ادراکپریشی زمان” هم نامیده میشود، ممکن است درک درستی از زمان هنگام تمرکز نداشته باشند و همین موضوع باعث دیر رسیدنهای مکرر شود.
کورزمانی نوعی مشکل در عملکرد اجرایی مغز بهحساب میآید؛ عملکردی که شامل مهارتهایی مانند حافظه کاری، انعطافپذیری ذهنی و خودکنترلی است. این اختلال اغلب با ADHD (کمتوجهی-بیشفعالی) مرتبط است و نواحی مغزی مانند قشر پیشپیشانی و مخچه را تحت تأثیر قرار میدهد.
این مشکل همچنین در برخی افراد مبتلا به اوتیسم، OCD (اختلال وسواسیـجبری)، افسردگی، اضطراب، پارکینسون، اماس یا آسیبهای مغزی دیده میشود. اگرچه کورزمانی بهطور رسمی در فهرست اختلالهای روانی نیامده، اما بخشی از معیارهای تشخیص ADHD بهحساب میآید.
برای مدیریت کورزمانی، استفاده از ابزارهایی مانند زمانسنج، ایجاد روالهای منظم روزانه، و تقسیم وظایف به مراحل کوچکتر توصیه میشود. همچنین اقدام فوری بهجای تعویق انداختن کارها و استفاده از یادآورها یا کمکهای بصری میتواند مفید باشد.
هرچند این اختلال ممکن است کاملا رفع نشود، اما بهگفته کارشناسان، با روال منظم، ابزار مناسب و گاهی درمان، میتوان تاثیر آن را بر زندگی بهطور چشمگیری کاهش داد.