چای: نوشیدنی جادویی با خواص فراوان و هشدارهای پنهان!
برگ‌های تازه چای پس از برداشت وارد فرایندهایی مانند تخمیر و پخت می‌شوند که بر طعم، رنگ، عطر و ترکیبات شیمیایی آن تأثیر می‌گذارند. بر اساس میزان تخمیر، چای‌ها به شش دسته تقسیم می‌شوند: سبز، زرد، سفید، اولانگ، سیاه و چای تیره.
چای حاوی کافئین و L-تیانین است که با هم می‌توانند تمرکز و هوشیاری را افزایش دهند. در مطالعه‌ای کوچک روی پسران مبتلا به ADHD، این ترکیب باعث افزایش توجه مداوم شد. همچنین، پژوهشی در سال 2024 نشان داد نوشیدن چند فنجان چای یا قهوه می‌تواند از دیابت نوع 2، بیماری‌های قلبی و سکته جلوگیری کند. البته زیاده‌روی در مصرف کافئین مضر است، اما روزانه دو تا سه فنجان، مقدار مناسبی به‌حساب می‌آید.
چای‌های گیاهی نیز مزایای خاص خود را دارند. چای بابونه برای اضطراب موثر است، چای نعناع به رفع نفخ و مشکلات گوارشی کمک می‌کند و چای زنجبیل، درمانی بی‌خطر برای تهوع بارداری محسوب می‌شود.
از جمله گیاهانی که با دم‌کردن مصرف می‌شوند ولی چای واقعی نیستند، “رویبوس” است که بدون کافئین بوده و برای کودکان یا افرادی که طعم تلخ چای را نمی‌پسندند، گزینه‌ای عالی محسوب می‌شود. این گیاه دارای ترکیبات آنتی‌اکسیدانی مفیدی است.
اما ناسالم‌ترین چای چیست؟ چای شیرین! یک لیوان از آن حدود 17 گرم شکر دارد، در حالی که انجمن قلب آمریکا مصرف روزانه شکر را برای زنان 25 گرم و برای مردان 36 گرم توصیه می‌کند.
چای سبز را می‌توان “ابرغذا” نامید؛ سرشار از آنتی‌اکسیدانی به‌نام EGCG که در مبارزه با سرطان، دیابت، التهاب و حتی محافظت از پوست در برابر UV نقش دارد.
چای سبز همچنین در کاهش وزن نیز موثر بوده؛ مطالعات نشان داده‌اند که مصرف روزانه 4 فنجان چای سبز در افراد دارای اضافه‌وزن باعث کاهش شاخص توده بدنی و دور کمر می‌شود.
برای تهیه چای عالی، دمای آب و مدت زمان دم‌کردن بسیار مهم‌اند:
- چای سبز/سفید: 1 تا 2 دقیقه
- چای سیاه/اولانگ: 3 تا 5 دقیقه
چای سرد نیز ابتدا با آب جوش تهیه و سپس رقیق و خنک می‌شود. از مایکروویو برای جوشاندن آب استفاده نکنید!
