هوش مصنوعی پرده از تمدنهای شش هزار ساله در دل بیابانهای خشن جهان برداشت
در دو مورد از سختترین و نامهربانترین مناطق زمین، ربع خالی شبهجزیره عربستان و صحرای ناسکا در پرو، هوش مصنوعی به شکل انقلابی در باستانشناسی عمل میکند. این مناطق وسیع و دورافتاده، اکنون اسرار هزاران ساله خود را آشکار میکنند.
در صحرایی که بخشهایی از عربستان سعودی، عمان، امارات و یمن را در بر میگیرد، پژوهشگران با ترکیب دادههای رادار دهانه مصنوعی (SAR) از ماهواره ژاپنی ALOS-2 و الگوریتمهای یادگیری ماشین، الگوهای سکونتگاههای باستانی را شناسایی کردند. تمرکز آنها بر سایت ساروق الحدید نزدیک دبی بود، جایی که ابزار فلز و سفالهای باستانی یافت شده است. با تحلیل تصاویر ماهوارهای WorldView-3 و ورود آنها به مدلهای هوش مصنوعی، ناهنجاریهای زیرسطحی جدیدی کشف شد که نشاندهنده گستره وسیعتر سکونت انسانی است. این روش، به ویژه در ردیابی مسیرهای احتمالی شبکه تجارت کندر که بیش از 4000 سال پیش شبهجزیره عربستان را به مدیترانه متصل میکرد، کاربرد دارد.
در صحرای ناسکا، تیمی در پرو با استفاده از تصاویر پهپاد و هوش مصنوعی، 303 خط و نقش جدید ناسکا را کشف کردند و شمار این ژئوگلیفها را تقریباً دو برابر کردند. نقشها شامل حیوانات مانند طوطی، نهنگ قاتل و میمون، و همچنین اشکال انسانی هستند که برخی تا ۹۰ متر طول دارند. این نمادها احتمالاً نقشهای چندمنظوره اجتماعی یا مذهبی داشتهاند، اما هوش مصنوعی هنوز معنای دقیق آنها را آشکار نکرده است.
این پروژهها نشان میدهند که هوش مصنوعی، با افزایش سرعت شناسایی الگوها و تولید نقشههای دقیق، انقلابی در باستانشناسی مناطق دورافتاده ایجاد کرده است. با این حال، هنوز تأیید میدانی توسط انسانها ضروری است و محدودیتهایی مانند اشتباهات ناشی از تغییرات زمینی و توپوگرافی وجود دارد.
هوش مصنوعی با کشف اسرار مدفون زیر شنهای بیابان، پنجرهای تازه به گذشته باستانی بشر گشوده است.
