میراث دو دوره نخست وزیری ترودو برای کانادا
یادداشت هفته به قلم: شاکه آیوازیان – جاستین ترودو، طی کنفرانس خبری 6 ژانویه خبر کناره گیری خود از رهبری حزب لیبرال و نخست وزیری، پس از انتخاب رهبر جدید حزب را اعلام کرد. این اقدام، به دوران سیاسی ترودو پایان می دهد. دوره ای پر فراز و نشیب و مملو از تغییرات اساسی اجتماعی و سیاسی و البته رسوایی های داخلی و خارجی متعدد.
در حالی که کانادا آماده ورود به یک دوره سیاسی جدید است، بد نیست به مسیر طی شده توسط ترودو و همچنین میراث به جا مانده از او برای کانادا نگاهی اجمالی داشته باشیم.
2013-2008 – از نمایندگی مجلس عوام تا انتصاب به عنوان رهبر حزب
ترودو در جوانی و با توجه به تجربیات پدرش پیر الیوت ترودو در مقام نخست وزیر، ادعا کرد هرگز یک سیاستمدار نخواهد شد. اما اولین زمزمه ها در مورد ورود به سیاست در سخنرانی او در مراسم تدفین پدرش به گوش رسید. جاستین جوان در سال 2007 توانست نامزدی حزب لیبرال برای حوزه انتخابی پاپینو- کبک را کسب کند و در سال 2008 به عنوان نماینده وارد پارلمان شود. او در سال 2012 کمپین خود برای رهبری حزب را آغاز کرد و در اپریل 2013 ، در 41 سالگی به این عنوان دست یافت. لیبرال ها تحت رهبری ترودو در انتخابات 19 اکتبر 2015 دولت اکثریت را تشکیل دادند تا دومین فرد با نام خانوادگی ترودو به قدرت برسد.
بسیاری از کارشناسان مذاکرات دولت او با کابینه اول دونالد ترامپ بر سر توافقنامه تجاری سه جانبه کانادا – مکزیک- آمریکا را موفقیت آمیز می دانند. قانونی کردن مصرف تفننی ماری جوانا در سراسر کشور نیز از جمله اقدامات ترودو در اولین دوره نخست وزیری بود.
اما دولت ترودو با بحران پاندمی روبرو شد. پاندمی که باعث شد شکاف های عمیق بین کانادایی ها و دولت آشکارتر شود. تندروی ترودو در آن دوره، از جمله بستن مرزها، سرکوب کاروان آزادی و کامیونداران معترض با اعلام وضعیت اضطراری و اجباری کردن واکسیناسیون برای کارکنان دولت فدرال و نهادهای تابعه، انتقادات زیادی را برانگیخت.
اندکی بعد روسیه به اوکراین حمله کرد تا ترودو به سرعت در کنار ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین قرار بگیرد و میلیاردها دلار کمک مالی به این کشور سرازیر کند.
در عرصه داخلی، دولت اقلیت ترودو که نمی توانست کار زیادی از پیش ببرد، با جاگمیت سینگ، رهبر حزب نیودموکرات توافقنامه ای را منعقد کرد، تا به این وسیله از رای عدم اعتماد مجلس به خود جلوگیری کند. این ائتلاف نامیمون و باقی ماندن ترودو بر قدرت، باعث شد کانادایی ها در دو سال اخیر با بحران افزایش سرسام آور هزینه های زندگی، روبرو شوند. هرچند لیبرال ها بارها سعی کردند این بحران ها را به عوامل جهانی، تورم و شرایط پساپاندمی نسبت بدهند و اقداماتی ناچیز برای مبارزه با گرانی انجام بدهند، اما از بار مشکلات مالی خانوارهای کانادایی کاسته نشد. در کنار آن، سیاست های مهاجرتی ترودو و ورود بی رویه دانشجویان بین المللی، مهاجران و مقیمان موقت به بحران مسکن دامن زد و نارضایتی کانادایی ها را سبب شد.
آخرین ماه های ترودو به عنوان رهبر حزب
در پاییز 2024، کنترل ترودو بر رهبری کاهش یافت و سینگ اعلام کرد توافق دوجانبه لیبرال – نیودموکرات را لغو می کند. بدون این پیمان، حاکمیت ترودو به سطح دولت اقلیت تنزل کرد و در تصویب لوایح با مشکل روبرو شد. ایو فرانسوا بلانشه، رهبر حزب جدایی طلب بلوک کبکوا جسورتر شد و اولتیماتومی برای لیبرال ها صادر کرد و به ترودو تا 29 اکتبر مهلت داد دو لایحه پیشنهادی بلوک کبکوا را تصویب کند. پس از بی توجهی لیبرال ها به این اولتیماتوم، آنها حمایت بلوک را نیز از دست دادند.
ترودو همزمان با شورش درون حزبی مواجه شد، به صورتی که اکثر نمایندگان در پشت صحنه خواهان کناره گیری او از رهبری حزب شدند. همه این اتفاقات قبل از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا رخ داد. تهدیدات ترامپ برای اعمال تعرفه های تجاری بر کانادا، باعث شد بسیاری از مخالفان سیاسی و ناظران کانادایی – آمریکایی توانایی ترودو برای برای مهار ترامپ را زیر سوال ببرند.
همزمان تنش بین ترودو و وزیر دارایی اش کریستیا فریلند بر سر هزینه های دولت بالا گرفت. این اصطکاک سیاسی با استعفای ناگهانی فریلند و انتقاد علنی از نخست وزیر به اوج رسید، تا جایی که ترودو به ترفندهای سیاسی پرهزینه برای خرید آرای کانادایی ها متهم شد. سیر اتفاقاتی که پس از آن رخ داد، در نهایت به کناره گیری ترودو و تعلیق مجلس عوام انجامید.
