مسکن پیش ساخته؛ آیا کانادا میتواند از شکست آمریکا و موفقیت سوئد درس بگیرد؟

کانادا قرار است از سال آینده بهصورت جدی وارد دنیای خانههای ماژولار (کارخانهای) شود. مدلی که در سوئد و ژاپن موفقیتآمیز بوده، اما در آمریکا به شکستی پرهزینه انجامید. دولت فدرال با راهاندازی آژانس جدیدی به نام Build Canada Homes قصد دارد ساخت 4000 خانه ماژولار را در زمینهای دولتی در شش شهر آغاز کند؛ طرحی که ممکن است در آینده تا 45 هزار واحد گسترش یابد. هدف، کاهش بحران مسکن است. بحرانی که کانادا را تا سال 2030 نیازمند ساخت 4.8 میلیون خانه می کند.
قطعات خانههای ماژولار در کارخانه ساخته و سپس در محل مونتاژ میشوند. این روش سریعتر، کمهزینهتر و سازگارتر با محیط زیست است. اما کارشناسان هشدار میدهند که موفقیت آن به هماهنگی کامل میان فناوری، سیاستگذاری و فرهنگ ساختوساز بستگی دارد. در سوئد، بیش از نیمی از خانهها با قطعات پیشساخته ساخته میشوند و در ژاپن این صنعت تا سال 2030 ارزشی بیش از 23 میلیارد دلار خواهد داشت. اما در آمریکا، برنامه بزرگ دولت موسوم به Operation Breakthrough در دهه 60 میلادی شکست خورد؛ پروژهها گران از آب درآمدند و نتوانستند مسکن ارزان تولید کنند.
نمونه ناموفق دیگر، طرح KiwiBuild در نیوزیلند بود که تنها 2300 واحد از 100 هزار هدفگذاریشده را ساخت و در نهایت متوقف شد. به گفته اقتصاددانان، ساخت خانههای ماژولار راهحل جادویی نیست؛ کیفیت، طراحی و تقاضا عوامل تعیینکنندهاند.
در کانادا، چالشهای جغرافیایی و موانع تجاری میان استانها میتوانند مانع سرعت پروژه شوند. بااینحال، امیدها زیاد است: از پروژههای موفق در مونترال برای بیخانمانها تا خانههای عمومی جدید در نوناووت. کارشناسان میگویند اگر دولت بتواند بین حمایت مالی و انعطاف بازار تعادل برقرار کند، خانهسازی در کارخانه ممکن است به کلید حل بحران مسکن در کانادا بدل شود، اما به شرطی که از اشتباهات دیگر کشورها درس بگیرد.