شیرینکننده محبوبی که با آسیب به سلولهای مغز و افزایش خطر سکته مرتبط است

شیرینکننده اریتریتول که در محصولاتی مانند بستنی کمکربوهیدرات، نوشابههای رژیمی و میانوعدههای کتو بهوفور استفاده میشود، حالا زیر ذرهبین دانشمندان قرار گرفته است. پژوهشهای جدید دانشگاه کلرادو بولدر نشان میدهد این جایگزین قند، که سالها بهعنوان گزینهای «سالم» برای افراد مبتلا به دیابت یا اضافهوزن تبلیغ میشد، میتواند به سلولهای مغزی آسیب برساند و خطر سکته را افزایش دهد.
کریستوفر دیسوزا، استاد فیزیولوژی و سرپرست این تحقیق، میگوید: «مطالعه ما شواهدی به این بحث اضافه میکند که شیرینکنندههای بدون کالری که معمولاً بیضرر تلقی میشوند، ممکن است عاری از عوارض جانبی نباشند.»
اریتریتول نخستینبار در سال ۲۰۰۱ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شد. این ماده نوعی الکل قندی است که معمولاً از تخمیر ذرت بهدست میآید و تقریباً بدون کالری است. با حدود ۸۰٪ شیرینی شکر، تأثیر ناچیزی بر سطح انسولین دارد، که آن را به گزینهای محبوب برای افراد دارای رژیم کمکربوهیدرات یا افراد دیابتی تبدیل کرده است.
اما مطالعات اخیر نگرانیهایی در مورد ایمنی آن ایجاد کردهاند. یک تحقیق گسترده روی ۴۰۰۰ نفر در آمریکا و اروپا نشان داد افرادی که سطح اریتریتول خونشان بالا بود، در سه سال آینده احتمال سکته یا حمله قلبی بیشتری داشتند.
برای کشف دلیل این ارتباط، دیسوزا و همکارش آبرن بری، سلولهای انسانی دیواره رگهای مغزی را در معرض میزان اریتریتولی برابر با یک نوشیدنی رژیمی معمولی قرار دادند. نتایج نشان داد سلولها تغییراتی منفی پیدا کردهاند: کاهش چشمگیر تولید نیتریکاکساید (که به گشاد شدن رگها کمک میکند)، افزایش پروتئینهای تنگکننده عروق، کاهش توانایی مقابله با لختههای خون، و افزایش رادیکالهای آزاد که موجب پیری سلولها و التهاب میشوند.
بری توضیح میدهد:
«وقتی رگها تنگتر شوند و توانایی بدن در حل کردن لختهها پایین بیاید، طبیعتاً خطر سکته افزایش مییابد.»
مصرفکنندگان برچسب مواد غذایی را با دقت بخوانند و در مصرف شیرینکنندههایی مانند اریتریتول احتیاط کنند.