شهر معتاد به کوکاکولا؛ جایی که هر نفر سالانه هشتصد لیتر می‌نوشد
در یک شهر کوهستانی دورافتاده که آب آشامیدنی سالم حکم کالای لوکس را دارد، مردم برای رفع عطش به کوکاکولا پناه برده‌اند و نه فقط برای لذت بردن از طعم آن.
در ایالت فقیر و جنوبی چیاباس مکزیک، نوشیدنی‌های گازدار به بخشی از فرهنگ بومی تبدیل شده‌اند. اما در شهر سن کریستوبال دِ لاس کاساس، این وابستگی به حد افراط رسیده است؛ برخی ساکنان روزانه تا دو لیتر کوکاکولا می‌نوشند. یعنی حدود 800 لیتر در سال، به گفته مرکز تحقیقات چندرشته‌ای چیاباس و مرز جنوبی.
قفسه‌های فروشگاه‌ها، دکه‌های خیابانی و حتی زیارتگاه‌های مقدس با لوگوی قرمز و سفید کوکاکولا پر شده‌اند. این وابستگی تا جایی پیش رفته که بعضی خانواده‌ها حتی شیشه شیر نوزادان را به جای شیر، با کوکاکولا پر می‌کنند.
یک ساعت دورتر، در شهر سن آندرس، این نوشیدنی همچون طلای مایع ارزش دارد. شامان‌ها از آن در آیین‌های مذهبی استفاده می‌کنند و بسیاری باور دارند که کوکاکولا قدرت شفابخشی دارد.
اما در پس این باور مذهبی، واقعیتی تلخ نهفته است: با رشد جمعیت، دسترسی به آب سالم در منطقه به شدت کاهش یافته است. برخی محله‌ها فقط چند بار در هفته آب لوله‌کشی دارند. طبق نظرسنجی ملی 2023، تنها هفت درصد خانوارهای چیاباس آب خانه خود را قابل شرب می‌دانند. در نتیجه، بسیاری مجبور به خرید آب بطری یا کوکاکولا می‌شوند، که قیمت هر دو تقریبا برابر است.
در عین حال، یک کارخانه وابسته به فمسا (دارنده امتیاز تولید و فروش کوکاکولا در آمریکای لاتین) روزانه بیش از 1.3 میلیون لیتر آب برداشت می‌کند، در حالی که مردم بومی با کمبود آب دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
ریشه بحران به سال 1994 بازمی‌گردد، زمانی که مکزیک توافقنامه تجارت آزاد آمریکای شمالی را امضا کرد و راه برای نوشابه‌های ارزان و در دسترس باز شد. از آن زمان، کوکاکولا در زندگی روزمره و فرهنگ مکزیک ریشه دوانده است.
اما این محبوبیت، بهایی سنگین داشته است: مقام‌های بهداشت، وضعیت چاقی در چیاباس را «فاجعه‌بار» توصیف می‌کنند. بسیاری اکنون به دیابت نوع 2 مبتلا هستند. یونیسف می‌گوید کودکان مکزیکی بیش از هر کشور دیگری در آمریکای لاتین، غذای ناسالم مصرف می‌کنند و بحران چاقی کودکان را یک وضعیت اضطراری می‌داند.
در سراسر مکزیک، حدود 39 درصد مردم اضافه‌وزن و 36 درصد چاق هستند و 10 درصد نیز شکلی از دیابت دارند. در چیاباس، دیابت دومین عامل مرگ‌ومیر پس از بیماری‌های قلبی است—بیشتر به دلیل مصرف بالای همین نوشیدنی شیرین.
