زنگ خطر پنهان برای سرطانهای تهاجمی کشف شد

دانشمندان دانشگاه برونل لندن موفق شدهاند برای نخستین بار پروتئینی به نام SAS-6 را شناسایی کنند که میتواند به عنوان یک نشانگر اولیه برای سرطانهای تهاجمی عمل کند و در عین حال هدفی تازه برای داروهایی باشد که از گسترش آن جلوگیری میکنند.
این پروتئین نقشی کلیدی در آمادهسازی سلول برای تقسیم دارد، اما یافتههای جدید نشان میدهد که سطح بالای SAS-6 میتواند فرایند متاستاز (گسترش سرطان به بافتهای دوردست) را نیز آغاز کند. پژوهشگران دریافتهاند که افزایش SAS-6 باعث رشد بیشتر و طولانیتر شدن سیلیاها میشود؛ آنتنهای میکروسکوپی سلول که محیط اطراف را حس میکنند. این سیلیاها سپس مسیر ژنتیکی YAP/TAZ را فعال میسازند؛ مسیری که کنترلکننده ژنهای موثر در رشد و انتشار تومور است.
به گفته دکتر باربارا تانوس، زیستپزشک این دانشگاه: دادههای ما نقش تازهای برای پروتئین SAS-6 آشکار میکند؛ نقشی در شکلگیری سیلیا، فعالسازی YAP و افزایش توانایی تهاجمی سلولهای سرطانی. او تأکید کرد که مرگ بیشتر بیماران سرطانی ناشی از همین مرحله متاستاز است.
تیم تحقیقاتی در آزمایشها دریافت که وقتی نسخهای از SAS-6 تولید شود که تجزیه نمیگردد، سلولها سیلیاهای بلندتر ساخته، تحرک بیشتری پیدا کرده و تغییر شکل میدهند؛ همه اینها نشانههایی از رفتار تهاجمی سلول است. با این حال، حذف سیلیا یا مسدود کردن مسیر YAP، تقریباً به طور کامل توانایی سلول در تهاجم را از بین برد.
این الگو سپس در سلولهای واقعی سرطان ریه نیز مشاهده شد. وقتی SAS-6 از این سلولها حذف شد، توانایی آنها در گسترش متوقف گردید. از آنجا که بسیاری از سرطانهای انسانی مانند سرطان ریه آدنوکارسینوم، سرطان روده بزرگ و سرطان پستان دارای سطح بالای SAS-6 هستند، این پروتئین میتواند به عنوان نشانگری برای سرطانهای متاستاتیک به کار رود.
اهمیت این کشف دوچندان است، زیرا تنها در ایالات متحده، آدنوکارسینوم ریه به تنهایی 45 درصد موارد سرطان ریه را تشکیل میدهد. درک چگونگی نقش SAS-6 و سیلیا در تهاجم سلولهای سرطانی میتواند مسیر طراحی درمانهای نوین بر اساس سیگنالینگ سیلیا را هموار کند.