رازهای پنهان بازیافت؛ زبالههای ما به کجا میروند؟

با وجود تلاشهای گسترده برای بازیافت، هنوز نمیدانیم زبالههایی که برای بازیافت میفرستیم دقیقاً به کجا میروند و این ناآگاهی یک معضل بزرگ است. در سطح جهانی، ردیابی و دادههای قابل اعتماد درباره مدیریت زبالهها به شدت کم است و این مساله ارتباط مستقیمی با تغییرات اقلیمی، آلودگی پلاستیک و عدم تعادل مواد مغذی در جهان دارد.
از نظر اقتصادی، این خلأ هزینهبر است. سالانه تریلیونها دلار مواد استخراج، فرآوری و سپس در محلهای دفن یا سوزانده میشوند. در حالی که این منابع میتوانند در چرخه اقتصادی بازیافت شوند، شغلهای جدید ایجاد کنند و وابستگی به زنجیرههای تأمین جهانی را کاهش دهند.
برای حرکت به سمت مدلهای پایدار و مدور، نیاز به دادههای دقیقتر در سطوح محلی و جهانی داریم. تحقیقات نشان میدهد دیجیتالی کردن ردیابی زباله در سطح محلی میتواند مزایای فراوانی داشته باشد. برنامههای بازیافت و استفاده مجدد اغلب در گزارشهای ملی نادیده گرفته میشوند، اما میتوانند بینشهای به موقع و کاربردی درباره اثربخشی سیاستها و سرمایهگذاریها ارائه دهند.
با این حال، اندازهگیری زباله پیچیده است. هرچند وزن معیار استاندارد جهانی است، اما اصطلاحات متفاوت است و در برخی موارد «بازیافت» فقط به جمعآوری مواد اشاره دارد نه پردازش واقعی آن. تعریف «زباله شهری» در مناطق مختلف متفاوت است و مقایسه جهانی را دشوار میکند.
گزارشدهی بینالمللی پراکنده و ناسازگار است. اهداف توسعه پایدار سازمان ملل خواستار اقدام جهانی در مدیریت زباله هستند، اما گزارشهای اخیر فاقد آمار جامع بازیافت هستند. همچنین کشورهای مختلف با فرمتها و بازههای زمانی متفاوت دادهها را گزارش میکنند.
حتی کشورهای توسعهیافته نیز در استانداردسازی مشکل دارند. اتحادیه اروپا و کانادا گزارش سالانه میخواهند اما اجازه روشهای مختلف دادهبرداری، از جمله تخمین را میدهند. سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا به گزارشهای داوطلبانه ایالتها متکی است و از سال 2018 گزارش ملی جدیدی منتشر نکرده است. علاوه بر این، اغلب دادهها فقط وزن زباله را نشان میدهند و ترکیب آن را که برای بازیافت مهم است، نادیده میگیرند. بررسی ترکیب زباله فرآیندی زمانبر و پرهزینه است و به همین دلیل کمتر انجام میشود.
راهحل در همکاری جهانی است. توافقات بینالمللی مانند پیمان جدید سازمان ملل درباره پلاستیک میتوانند تعاریف استاندارد، گزارشدهی منظم و استفاده از فناوریهای نوین و هوش مصنوعی را برای ردیابی شفاف و کارآمد زباله به پیش ببرند. این ابزارها هزینهها را کاهش داده و به دولتها کمک میکنند تا بهتر بفهمند زبالهها و بازیافت واقعاً چگونه مدیریت میشوند.