ذهن ساکت؛ روش نوین علمی برای خاموش کردن افکار منفی
پژوهشگران دانشگاه کمبریج به روش نوینی برای مهار افکار مزاحم و منفی دست یافته‌اند که می‌تواند انقلابی در درمان اختلالات روانی ایجاد کند. این پژوهش که توسط دکتر مایکل اندرسون، عصب‌شناس برجسته و متخصص حافظه، انجام شده، نشان می‌دهد که افراد می‌توانند با آموزش ذهن خود، از بروز افکار ناخواسته جلوگیری کنند.
افکار مزاحم بخشی از تجربه بسیاری از بیماران مبتلا به افسردگی، اضطراب، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و وسواس فکری-عملی (OCD) هستند. این افکار گاه به شکل فلش‌بک از خاطرات دردناک گذشته یا نگرانی‌های شدید درباره آینده ظاهر می‌شوند و می‌توانند روند بهبود روانی را مختل کنند. دکتر اندرسون می‌گوید: افکار مزاحم، درد روانی شدیدی برای مبتلایان به همراه دارند و درمان موثر آن‌ها یک دستاورد بزرگ برای روان‌پزشکی خواهد بود.
در این پژوهش، 120 داوطلب از عموم مردم شرکت کردند. آن‌ها در ابتدا شرحی از رویدادهای احتمالی آینده که برایشان ترسناک، امیدوارکننده یا خنثی بودند ارائه دادند. سپس برای هر رویداد یک کلمه کلیدی و تصویری نمادین انتخاب کردند. به عنوان مثال، زنی که نگران بیمار شدن پدرش بود، کلمه بیمارستان را انتخاب کرد.
نیمی از شرکت‌کنندگان تحت آموزش مهار ذهنی قرار گرفتند. در این روش، به آن‌ها آموزش داده شد که هنگام دیدن کلمه کلیدی، از تصور کردن تصویر یا فکر مرتبط خودداری کنند و تنها بر خود کلمه تمرکز نمایند. پس از سه جلسه 45 دقیقه‌ای طی سه روز، نتایج نشان داد که گروه آموزش‌دیده کاهش قابل توجهی در علائم افسردگی و اضطراب داشتند. این یافته‌ها حاکی از آن است که افراد می‌توانند یاد بگیرند چگونه افکار مزاحم را به‌طور موثری سرکوب کنند.
از منظر عصب‌شناسی، این فرآیند با ماده‌ای به نام گابا (GABA) در هیپوکامپ – ناحیه‌ای از مغز مرتبط با حافظه – مرتبط است. گابا فعالیت نورون‌ها را مهار می‌کند و به نظر می‌رسد نقش کلیدی در سرکوب افکار ناخواسته دارد. مطالعات پیشین نیز نشان داده‌اند که اندازه کوچکتر هیپوکامپ در مبتلایان به PTSD ممکن است باعث کاهش توانایی آن‌ها در سرکوب خاطرات آزاردهنده شود.
دکتر اندرسون و تیمش اکنون در حال توسعه یک اپلیکیشن شخصی‌سازی‌شده هستند که این تکنیک را به شیوه‌ای قابل‌دسترس به کاربران آموزش دهد. اگرچه هنوز این روش باید توسط گروه‌های تحقیقاتی مستقل تأیید شود و نمی‌توان آن را درمان قطعی دانست، اما نشانه‌ها بسیار امیدبخش‌اند.
