ترک کار انتقامجویانه چیست و 5 راهکار ایجاد حس تعلق نزد کارکنان کدامند؟
پدیده‌ای به نام ترک کار انتقامجویانه یا revenge quitting در حال افزایش است؛ کارکنانی که به جای ترک شغل به خاطر فرصت‌های بهتر، به عنوان اعتراض به رفتار ناعادلانه کارفرما و برای حفظ عزت نفس خود محل کارشان را ترک می‌کنند. این روند از دهه 2000 شدت گرفته و ریشه در مشکلات قدیمی محیط‌های کاری مانند بدرفتاری، عادی شدن رفتارهای سمی و نبود پاسخگویی دارد.
پیامدهای این پدیده برای شرکت‌ها بسیار سنگین است: هزینه‌های مالی ناشی از استخدام و آموزش نیروی جدید، از دست رفتن دانش و مهارت‌های کلیدی، کاهش نوآوری و استمرار، ضربه به روحیه و اعتماد کارکنان باقیمانده و حتی آسیب به شهرت سازمان در سطح مشتریان و سرمایه‌گذاران.
ایجاد حس تعلق واقعی در کارکنان می‌تواند از شدت این مشکل بکاهد. کارکنانی که احساس تعلق دارند، وفادارتر، خلاق‌تر و قابل اتکاترند و کمتر دچار فرسودگی و تنهایی می‌شوند. این حس تعلق بر پایه پنج رکن کلیدی استوار است:
- راحتی: محیط کاری باید هم از لحاظ فیزیکی و هم از لحاظ اجتماعی راحت باشد؛ یعنی انتظارات روشن، روندهای تعریف‌شده و شناخت توانمندی‌های فردی تیم. وقتی شرایط اقتصادی غیرقابل پیش‌بینی است، راحتی اجتماعی نخستین چیزی است که از بین می‌رود و به سمی شدن فضا دامن می‌زند.
- ارتباطات: روابط قوی میان همکاران و رهبران با برنامه‌های منتورینگ، همکاری و شبکه‌سازی غیررسمی ایجاد می‌شود. در شرایط دورکاری یا هایبرید، حفظ ارتباط از طریق جلسات منظم و فضاهای اجتماعی مجازی حیاتی است.
- مشارکت: کارکنان باید احساس کنند که کارشان ارزشمند و مورد تقدیر است. برنامه‌های رسمی شناخت و فرصت‌هایی برای مشارکت فراتر از وظایف معمول، تعهد را تقویت و تمایل به ترک کار را کاهش می‌دهد.
- ایمنی روانی: کارکنان باید در محیطی کار کنند که در آن ایده‌ها و نگرانی‌هایشان با احترام و کنجکاوی پذیرفته شود. فضای باز برای بازخورد، یادگیری از اشتباهات و ابراز نظر، استرس را کاهش داده و از رفتارهای انتقامی جلوگیری می‌کند.
- سلامت روان و جسم: برنامه‌های حمایتی برای سلامت روان و جسم، انعطاف‌پذیری کاری، مدیریت استرس و ایجاد تعادل بین کار و زندگی، به حفظ انرژی و انگیزه کارکنان کمک می‌کند.
