اوتیسم، دارو و بارداری: افسانهها را باور نکنید! حقیقتی که والدین باید بدانند

در ماههای اخیر، رسانهها با تیترهای پرهیاهو هشدار دادهاند که مصرف داروهایی مانند استامینوفن یا ضدافسردگیهای رایج (مانند پروزاک و زولفت) در دوران بارداری میتواند باعث اوتیسم شود. اما واقعیت بسیار پیچیدهتر از این هشدارهاست.
استامینوفن برای تب و درد، و داروهای ضدافسردگی (SSRIs) برای درمان اضطراب و افسردگی تجویز میشوند. خود این بیماریها، در صورت درماننشدن، میتوانند رشد جنین را تحت تأثیر منفی قرار دهند؛ بنابراین گاهی مشکل اصلی بیماری است، نه دارو. پژوهشها درباره ارتباط این داروها با اوتیسم عمدتاً مشاهدهای هستند و نمیتوانند علت و معلول را ثابت کنند. بهعنوان مثال، مادری که استامینوفن برای تب مصرف میکند، ممکن است تب خود عامل خطر باشد. افسردگی یا اضطراب مادر نیز میتواند بدون مصرف دارو عوارضی داشته باشد.
خطاهای دیگری مانند حافظه ناقص مادران درباره میزان مصرف دارو، ثبت اشتباه نسخهها و تفاوت معیارهای تشخیص اوتیسم، نتایج پژوهشها را پیچیده میکند. با در نظر گرفتن این عوامل، اغلب ارتباطهای اولیه ضعیف یا حتی ناپدید میشوند.
مسئله دیگر نحوه بازتاب رسانهای است. تیترهایی مانند «مسکن رایج باعث اوتیسم میشود» جذاباند، اما والدین را با اضطراب تنها میگذارند. در عین حال، خطر واقعی بیماریهای درماننشده را نباید نادیده گرفت: تب شدید میتواند ناهنجاری جدی ایجاد کند و افسردگی درماننشده در بارداری ممکن است به زایمان زودرس، مشکلات پیوند عاطفی با نوزاد و حتی خودکشی منجر شود.
اوتیسم وضعیتی پیچیده با پایههای ژنتیکی قوی است و ۷۰ تا ۸۰ درصد ریسک آن به عوامل ارثی و محیطی خانوادگی مربوط میشود. دههها تحقیق نشان داده است استامینوفن و SSRIs در بارداری، وقتی بهدرستی تجویز شوند، معمولاً ایمناند و خطر بیماریهای درماننشده بسیار جدیتر است. والدین آینده سزاوار اطلاعات علمی و متعادلاند، نه تیترهایی که با ترس بازی میکنند. اوتیسم پدیدهای چندعاملی است و نمیتوان یک داروی رایج یا مادر را مقصر ساده دانست.