امید تازه برای بازگردان حافظه در آلزایمر
یک پژوهش تازه که در مجله Alzheimer’s & Dementia منتشر شده، نگاه دانشمندان به علت فراموشی افراد و روابط در بیماران مبتلا به آلزایمر را تغییر داده است. این تحقیق نشان می‌دهد یکی از دردناک‌ترین نشانه‌های بیماری، ناتوانی در شناخت چهره‌ها و عزیزان، ممکن است قابل بازگشت باشد.
محققان دانشگاه ویرجینیا دریافته‌اند که از دست رفتن حافظه اجتماعی در مدل‌های حیوانی آلزایمر، به تخریب ساختارهای محافظ اطراف نورون‌ها در بخشی کوچک از هیپوکامپ به نام CA2 مربوط است. این ساختارها که شبکه‌های پیرینورونال نام دارند، از پروتئین و مولکول‌های قندی ساخته شده‌اند و به تثبیت ارتباطات عصبی کمک می‌کنند؛ ارتباطاتی که حافظه ما از افراد و روابط را شکل می‌دهند.
در موش‌های آلزایمری، با تخریب این شبکه‌ها، توانایی شناخت حیواناتی که قبلاً ملاقات کرده‌اند از بین رفت، در حالی که سایر انواع حافظه آسیب ندیده بود. مهم‌تر اینکه وقتی دانشمندان جلوی تخریب این شبکه‌ها را گرفتند، این نوع حافظه کاملاً حفظ شد.
در موش‌های 5XFAD، تخریب شبکه‌ها از حدود شش‌ماهگی آغاز شد و دقیقاً با همان زمان از دست رفتن حافظه اجتماعی همخوانی داشت. وقتی پژوهشگران این شبکه‌ها را در موش‌های سالم به‌طور مصنوعی تخریب کردند، حافظه اجتماعی ناپدید شد، اما با بازسازی طبیعی شبکه‌ها طی دو هفته، حافظه دوباره برگشت. این «قابلیت بازگشت» نقطه امید بزرگی ایجاد کرده است.
تحلیل ژنتیکی نشان داد دلیل فروپاشی شبکه‌ها فعالیت بیش از حد آنزیم‌هایی به نام MMPs است که مانند قیچی مولکولی بافت‌ها را بازسازی می‌کنند. با مهار این آنزیم‌ها از طریق دارویی به نام GM6001، موش‌های آلزایمری دیگر دچار مشکل حافظه اجتماعی نشدند.
این یافته‌ها نشان می‌دهد افت حافظه اجتماعی الزاماً به پلاک‌های بتاآمیلوئید مربوط نیست و ممکن است مکانیسمی جداگانه داشته باشد. دانشمندان باور دارند اگر بتوان این شبکه‌ها را در مغز انسان تصویربرداری کرد، می‌توان از آن‌ها برای تشخیص زودهنگام یا ارزیابی درمان‌ها استفاده کرد و شاید روزی توانایی بیماران برای شناخت عزیزانشان حفظ شود.
