افزایش خطر سرطان ریه با مصرف نوعی غذای رایج
سرطان ریه یکی از مرگبارترین انواع سرطان در جهان است و سالانه میلیون‌ها نفر را درگیر می‌کند. این بیماری معمولاً سال‌ها در بدن رشد می‌کند بدون اینکه علائم مشخصی داشته باشد، و زمانی تشخیص داده می‌شود که درمان دشوارتر شده است. بنابراین، پیشگیری و تشخیص زودهنگام نقش حیاتی در کاهش مرگ‌ومیر ناشی از آن دارد. هرچند سیگار همچنان مهم‌ترین عامل شناخته‌شده سرطان ریه است، اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد رژیم غذایی نیز می‌تواند نقش چشمگیری در افزایش یا کاهش خطر ابتلا داشته باشد.
غذاهای فوق‌فرآوری‌شده چیست؟
غذاهای فوق‌فرآوری‌شده یا Ultra-Processed Foods (UPFs) شامل خوراکی‌هایی هستند که به‌طور صنعتی از ترکیبات مصنوعی یا استخراج‌شده از مواد غذایی ساخته می‌شوند. این گروه شامل نوشیدنی‌های شیرین، تنقلات بسته‌بندی‌شده، نودل‌های فوری، سوسیس و کالباس، گوشت‌های فرآوری‌شده، و وعده‌های غذایی آماده است.
این محصولات طوری طراحی می‌شوند که طعم قوی، رنگ جذاب و ماندگاری طولانی داشته باشند، اما در فرآیند تولید، بسیاری از مواد مغذی مفید مانند فیبر و آنتی‌اکسیدان‌ها از بین می‌رود. در مقابل، میزان قند، نمک و چربی‌های ناسالم در آن‌ها بالاست.
مطالعه‌ای که در مجله Thorax منتشر شد، داده‌های مربوط به ۱۰۱ هزار بزرگسال آمریکایی بین ۵۵ تا ۷۴ سال را بررسی کرده است. شرکت‌کنندگان پرسشنامه‌های دقیقی درباره رژیم غذایی خود پر کردند و سپس طی بیش از ۱۲ سال تحت پیگیری قرار گرفتند تا موارد جدید ابتلا به سرطان ریه شناسایی شود.
پژوهشگران با در نظر گرفتن عواملی چون سن، جنسیت، وضعیت سیگار کشیدن، شاخص توده بدنی و کیفیت کلی رژیم غذایی، دریافتند افرادی که بیشترین میزان غذای فوق‌فرآوری‌شده را مصرف می‌کردند، ۴۱ درصد بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه قرار داشتند.
این الگو برای هر دو نوع اصلی سرطان ریه، یعنی سرطان سلول غیرکوچک (Non-Small Cell) و سرطان سلول کوچک (Small Cell) نیز مشاهده شد.
چرا این غذاها خطرناک‌اند؟
دانشمندان چند توضیح محتمل ارائه داده‌اند:
- غذاهای فوق‌فرآوری‌شده معمولاً پرکالری و فقیر از مواد مغذی هستند و می‌توانند باعث افزایش وزن و التهاب مزمن شوند؛ دو عاملی که زمینه‌ساز سرطان‌اند.
- افزودنی‌ها و نگهدارنده‌هایی مانند نیتریت‌ها و نیتروزآمین‌ها در گوشت‌های فرآوری‌شده خاصیت سرطان‌زا دارند.
- بسته‌بندی پلاستیکی برخی از این محصولات می‌تواند مواد شیمیایی خطرناکی را به غذا منتقل کند.
پژوهشگران توصیه می‌کنند مردم مصرف این غذاها را محدود کرده و به جای آن از خوراکی‌های تازه و طبیعی مانند میوه، سبزیجات، حبوبات و غذاهای خانگی استفاده کنند.
در نهایت، سیگار همچنان عامل اصلی سرطان ریه است، اما رژیم غذایی نیز می‌تواند نقشی مهم در افزایش یا کاهش خطر ایفا کند. انتخاب آگاهانه در تغذیه، کنار ترک سیگار، می‌تواند گامی موثر برای داشتن زندگی سالم‌تر و کاهش احتمال ابتلا به سرطان باشد.
