احتمال مرگ پناهجویان با افزایش نظارت در مرز کانادا و امریکا
در تاریخ 17 دسامبر، دولت فدرال کانادا در یک کنفرانس خبری مجموعه‌ای از اقدامات جدید را به منظور مدیریت مرز این کشور با ایالات متحده اعلام کرد. هدف از این اقدامات، جلب رضایت دولت جدید ترامپ و جلوگیری از وضع تعرفه 25 درصدی بر واردات از کانادا بوده است.
پیشنهاد جدید به منظور گسترش فناوری‌های مرزی، شامل استفاده از اطلاعات ضد جاسوسی پلیس کانادا و نظارت 24 ساعته در نقاط مختلف مرزی است. این فناوری‌ها همچنین شامل به کارگیری هلی‌کوپترها، پهپادها و دکل‌های موبایل می‌باشند. اما این تغییرات چه تأثیری بر افرادی که به دنبال پناهندگی هستند، خواهد داشت؟
اگر مرز آمریکا و مکزیک را به عنوان نمونه‌ای از این وضعیت در نظر بگیریم، به نظر می‌رسد که این گسترش فناوری‌ها ممکن است منجر به افزایش مرگ و میر در میان پناهندگان شود. بر اساس آمارهای موجود، از سال 1998 تاکنون، بیش از 9 هزار و 500 مهاجر در این مرز جان خود را از دست داده‌اند. این موضوع نیازمند توجه و بررسی دقیق‌تری است تا بتوانیم به تبعات آن برای افرادی که به دنبال امنیت و آسایش هستند، پی ببریم.
در یک کنفرانس مطبوعاتی، دومینیک لبلان، وزیر دارایی و امور بین‌الملل کانادا، به بررسی روابط آینده کشورش با دولت ترامپ پرداخت. این روابط تحت تأثیر سیاست‌های جنجالی و نگرانی‌های مرتبط با مهاجرت، که به عنوان یک “بحران” شناخته می‌شود، شکل خواهد گرفت. لبلان همچنین اعلام کرد که برنامه جدید مرزی کانادا برای مالیات‌دهندگان هزینه‌ای معادل ۱.۳ میلیارد دلار خواهد داشت.
او در این کنفرانس به ارتباط مهاجرت با قاچاق و جرم اشاره کرد و مفهوم “جرم‌مهاجرت” را مطرح نمود که به کارگیری جرم‌انگاری برای کنترل، اخراج یا جلوگیری از ورود مهاجران و افرادی که به عنوان غیرمجاز شناخته می‌شوند، اشاره دارد. لبلان همچنین بر لزوم جلوگیری از تقلب در سیستم پناهندگی تأکید کرده و عوامل اصلی برنامه مرزی جدید را “کاهش حجم مرزی” و “حذف مزاحمت‌ها” برای ایالات متحده عنوان کرد.
با این حال، اظهارات او ممکن است به تضعیف حق جهانی پناهندگی منجر شود. این حق یک حق بین‌المللی است که توسط کنوانسیون پناهندگان ۱۹۵۱ و بخش‌های ۹۶ و ۹۷ قانون حفاظت از مهاجران و پناهندگان کانادا تضمین شده است. علاوه بر این، دادگاه‌های کانادا نیز اعلام کرده‌اند که ایالات متحده برای برخی از پناهندگان، کشوری امن محسوب نمی‌شود.
از سال ۲۰۱۸، به تحقیق در زمینه تأثیرات تکنولوژی بر مهاجرت پرداخته‌ام و در این راستا مرزهای مختلف در نقاط گوناگون جهان را مورد بررسی قرار داده‌ام. این بررسی‌ها شامل مرز کانادا، مرز آمریکا-مکزیک و کشورهای مختلف در اروپا و شرق آفریقا، همچنین مناطق فلسطینی بوده است.
در طول این سال‌ها، با صدها نفر که به دنبال امنیت و پناهگاه بودند، همکاری کرده‌ام و شاهد شرایط وحشتناکی بوده‌ام که این افراد مجبور به تحمل آن بودند. به عنوان نمونه، بیابان سونوران که مرز آمریکا و مکزیک را در بر می‌گیرد، به تعبیر انسان‌شناس جیسون دی لئون، به “سرزمین قبرهای باز” تبدیل شده است. تحقیقات نشان می‌دهد که تعداد مرگ‌ها به دلیل افزایش نظارت و تدابیر بازدارنده هر ساله در حال افزایش است. من این فضاهای مرگبار را هم در بیابان سونوران و هم در مرزهای اروپایی مشاهده کرده‌ام، جایی که افراد به خاطر شرایط سخت و خطرناک مرزها جان خود را از دست می‌دهند.
مرزهای کانادا نیز از خطر و مرگ خالی نیستند. خانواده‌هایی که در تلاش برای ورود به کانادا هستند، در دماهای پایین یخ زده و غرق شده‌اند. برخی دیگر، مانند سیدو محمد و رازاک ایال، به خاطر سرمازدگی تقریباً جان خود را از دست دادند و اندام‌های خود را به دلیل شرایط بحرانی از دست دادند؛ اما با وجود این چالش‌ها، موفق شدند وضعیت پناهندگی دریافت کنند و در سال ۲۰۲۳ به عنوان شهروندان کانادا شناخته شوند.
در نوامبر، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب، تام هومن، مدیر سابق اداره مهاجرت و گمرک را به عنوان مسئول امور مرزی دولت خود منصوب کرد. هومن به صراحت به کانادا اشاره کرده و مرز آن کشور را “یک آسیب‌پذیری شدید” نامید. همچنین ترامپ نظرات انتقادی شدیدی درباره جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا ابراز کرده و او را “استاندار” نامیده و کانادا را “ایالت 51” خوانده است. با توجه به سیاست‌های تهاجمی “اول آمریکا” و تهدید به اعمال تعرفه 25 درصدی، تقویت نظارت مرزی در مرز کانادا-آمریکا به عنوان گزینه‌ای آسان برای دولت ترودو در مواجهه با دولت جدید آمریکا تلقی می‌شود.
تکنولوژی‌های نظارتی مرزی تنها محدود به مناطق مرزی نمی‌شوند. در سال 2021، جوامع در ورمانت و نیویورک نسبت به احتمال نقض حریم خصوصی ناشی از نصب برج‌های نظارتی ابراز نگرانی کردند. همچنین نگرانی‌هایی در مورد افزایش نظارت و سرکوب خبرنگاران و فعالان حقوق مهاجران وجود دارد. تکنولوژی‌هایی که در مرزها مورد استفاده قرار می‌گیرند، به تدریج در سایر مناطق نیز به کار گرفته می‌شوند؛ برای مثال، ربات‌سگ‌هایی که ابتدا در مرز آمریکا و مکزیک استفاده شدند، اکنون در شهر نیویورک مشاهده می‌شوند. همچنین تکنولوژی‌های تشخیص چهره که معمولاً در فرودگاه‌ها کاربرد دارند، به استادیوم‌ها نیز راه پیدا کرده‌اند و بر روی تماشاگران نظارت می‌کنند.
استراتژی جدید مرزی هزینه زیادی برای مالیات‌دهندگان خواهد داشت که به مبلغ ۱.۳ میلیارد دلار می‌رسد. این مبلغ بخشی از یک صنعت بزرگ و پررونق مرزی است که هم‌اکنون ارزش آن به ۶۸ میلیارد دلار رسیده و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۱ به نزدیک یک تریلیون دلار افزایش یابد.
متأسفانه، مالیات‌دهندگان از این روند هیچ نفعی نخواهند برد و در عوض، بخش خصوصی از ارائه راه‌حل‌های فنی برای آنچه که به عنوان “مشکل” مهاجرت تعبیر می‌شود، سود میبرد
به جای پذیرش سیاست‌های انحصاری دولت جدید ایالات متحده، ضروری است که خواستار شفافیت و پاسخگویی در توسعه و استفاده از فناوری‌های جدید باشیم. همچنین نیاز است که قوانین و نظارت بیشتری بر این فناوری‌ها اعمال شود تا از آزمایش‌های پرخطر تکنولوژیکی جلوگیری کرده و اذیت‌های بیشتری به زندگی افرادی که در مرزها هستند، وارد نشود.
در عوض صرف ۱.۳ میلیارد دلار برای فناوری‌های نظارتی که به حقوق مردم تجاوز می‌کند، کانادا باید سیستم پناهندگی و حمایت‌های جامعه مدنی خود را تقویت کند. همچنین کانادا باید به تعهدات بین‌المللی خود در زمینه حقوق بشر توجه کرده و در برابر گفتمان سیاسی ایالات متحده که به انسان‌زدایی از افرادی که به دنبال امنیت و حفاظت هستند، مقاومت کند.
