آینده واکسیناسیون در کانادا: آیا برای پاندمی بعدی آمادهایم؟

هفته جهانی واکسیناسیون (24 تا 30 اپریل) را پشت سر گذاشتیم. هفته ای که طی آن توجه به نقش حیاتی واکسنها در حفظ سلامت عمومی بار دیگر پررنگ تر می شود.
سازمان جهانی بهداشت تأکید دارد که دسترسی برابر به واکسنها جان بیش از 154 میلیون نفر را طی 50 سال گذشته نجات داده است. واکسیناسیون با پشتیبانی از 14 هدف توسعه پایدار سازمان ملل، نقشی بیبدیل در کاهش بیماریهایی مانند آبله، فلج اطفال و مرگومیر نوزادان ایفا کرده است.
در کانادا، کاهش تدریجی بیماریهایی مانند سرخک و دیفتری طی یک قرن گذشته مرهون نظام بهداشتی عمومی قوی و برنامههای واکسیناسیون رایگان است. اما اعتماد عمومی به واکسنها پس از همهگیری کووید-19 کاهش یافته و استفاده سیاسی از موضوع واکسیناسیون، به کاهش مشارکت عمومی منجر شده است. در سال گذشته، 17 درصد از والدین کانادایی با واکسیناسیون فرزندانشان مخالف بودهاند؛ رقمی که در سال 2019 تنها 4 درصد بود. شیوع سرخک در انتاریو با بیش از 800 مورد ابتلا و 61 بستری، از پیامدهای مستقیم این روند است.
در حالی که آنفلوانزای پرخطر H5N1 نگرانیهایی درباره پاندمی آینده ایجاد کرده، کانادا باید برای پاسخ مؤثر، بهویژه در حوزه واکسن، آمادگی داشته باشد. با تضعیف زیرساختهای سلامت عمومی در آمریکا و قطع کمکهای این کشور به نهادهایی مانند GAVI و WHO، نقش مستقل کانادا پررنگتر میشود.
اما در حال حاضر، نبود یک سامانه ملی یکپارچه برای ثبت اطلاعات واکسیناسیون در کانادا، برنامهریزی مؤثر و شناسایی شکافهای ایمنی را دشوار کرده است. ایجاد یک رجیستری ملی، تصمیمگیری مبتنی بر داده را ممکن میسازد.
اعتماد عمومی به علم و نهادهای بهداشتی اساس موفقیت واکسیناسیون است. باید شفافیت درباره فرآیند تولید و نظارت بر واکسنها تقویت شود. از سوی دیگر، طراحی برنامههای واکسیناسیون با محوریت عدالت اجتماعی، مانند کلینیکهای سیار و اطلاعرسانی متناسب فرهنگی، نتایج موفقی در دوران کووید داشت و باید به برنامههای معمول نیز تعمیم یابد.
کنسرسیوم تحقیقات بریج، متشکل از پژوهشگران علوم اجتماعی و انسانی، در سال 2024 با هدف تقویت اعتماد عمومی و دسترسی عادلانه به واکسنها در کانادا شکل گرفت. این گروه از طریق گفتوگوهای مشارکتی، نمایشگاههای علمی و شنیدن صدای جوامع، در تلاش برای شکلدهی آیندهای امنتر از طریق واکسنهاست.