یادداشت هفته :آیا اقدامات دولت فدرال به کاهش قیمت مواد غذایی کمک می کند؟ 

نتایج نگران کننده نظرسنجی ماه سپتامبر که توسط دانشگاه دالهاوزی و شرکت داده های مصرف کننده Caddle  انجام شد، نشان می دهد حدود نیمی از کانادایی ها (45.5  درصد)  به دلیل گرانی سرسام آور مواد غذایی، مجبور به تغییر عادات خرید و تهیه غذاهای ارزان قیمت و اغلب فاقد ارزش تغذیه ای شده اند.  63.3 درصد از پاسخ دهندگان به نظرسنجی همچنین می گویند نگران به خطر افتادن سلامتی شان به دلیل تغذیه ناسالم می باشند. 49.2 درصد به این سوال که آیا به دلیل هزینه های بالا، میزان گوشت یا پروتئین مصرفی خود را کاهش داده اند یا خیر، پاسخ مثبت دادند. 53 درصد از جوانان (متولدین بین سال های 1981 تا 1996) می گویند هزینه را به جای ارزش تغذیه ای در اولویت قرار می دهند.  بنابراین واضح است که این نسل بیشترین فشار را احساس می کند. 

هرچند نرخ کلی تورم تا حدودی کاهش یافته است – بخصوص در مقایسه با دوران اوج آن در سال 2022 – اما طبق آخرین گزارش شاخص قیمت مصرف کننده که از سوی اداره آمار کانادا منتشر شده است، قیمت اکثر اقلام غذایی در ماه آگوست (در مقایسه با آگوست 2022) افزایش یافت. 

در سال گذشته، تورم مواد غذایی به 11.4 درصد رسید که سریع ترین نرخ رشد سالانه در بیش از 40 سال گذشته بود. هرچند این نرخ از آن زمان کاهش یافته است و در آگوست امسال به 6.9 درصد رسید، اما همچنان بسیار بالاتر از نرخ 4 درصدی در آگوست 2022 بود.

گرانی قیمت خواروبار باعث شده 59 درصد از پاسخ دهندگان به خرید مواد غذایی از فروشگاه های تخفیف دار، مانند Dollarama روی آورند. 

تنها نکته مثبت اینکه، اکثریت بزرگی از پاسخ دهندگان – حدود 79 درصد – گفتند در سال گذشته ضایعات غذایی خود را به میزان قابل توجهی کاهش داده اند، تا به این وسیله در هزینه ها صرفه جویی کنند. 

دولت ترودو اخیرا – تحت فشار روزافزون افکار عمومی – از سوپرمارکت های عمده در کانادا خواست تا راه حلی برای تورم مواد غذایی بیابند. فیلیپ فرانسوا- شامپاین، وزیر صنایع می گوید فرایند تثبیت قیمت مواد غذایی یکشبه و به اصطلاح با زدن یک کلید به نتیجه نمی رسد، بلکه ممکن است هفته ها و ماه ها به طول بینجامد. 

دولت همچنین برنامه‌ هایی برای تدوین کد رفتاری برای خواروبار فروشی ها جهت احراز اطمینان از رقابت عادلانه و شفافیت در این بخش، دارد. اما شامپاین در پاسخ به این انتقاد که دولت می بایست خیلی زودتر چنین اقداماتی را در نظر می گرفت، تاکید کرد کاهش محبوبیت لیبرال ها در نظرسنجی ها عامل این اقدامات نبوده است! 

شامپاین همچنین به تعهدات اولیه Loblaws ، Metro، Empire، Walmart  و Costco  برای انجام اقداماتی جهت تثبیت قیمت ها اشاره کرد. از جمله ارائه تخفیف های قابل توجه روی برخی محصولات غذایی کلیدی و غیره.  

وزیر صنایع قول تشکیل یک کارگروه ویژه مواد غذایی برای نظارت ماهانه بر عملکرد خواروبارفروشان عمده را داد. 

شامپاین در پاسخ به این سوال که آیا اقدامات اینچنینی برای برآورده کردن اهداف دولت کافی است یا خیر، گفت گزینه های مختلف وجود دارد و چنانچه این اقدامات منجر به تثبیت قیمت مواد غذایی نشود، لیبرال ها اقدامات بیشتری را انجام خواهند داد. 

تورم مواد غذایی از زمان آغاز نشست پاییزه پارلمان، موضوع غالب بوده است و فشارهای سیاسی از سوی پیر پویلیور (رهبر حزب محافظه کار) و جاگمیت سینگ (رهبر حزب نیو دموکرات) در مجلس افزایش یافته است. بخصوص که اظهارات شامپاین تغییر و تفاوتی در قیمت مواد غذایی ایجاد نکرد و همگان در آستانه عید شکرگزاری شاهد افزایش قابل توجه قیمت بوقلمون بودند که باعث شد سفره بسیاری از کانادایی های کم درآمد از آن خالی شود. 

واقعیت این است که تجارت مواد غذایی کانادا توسط بازیگران بزرگ، یعنی سه غول کانادایی Loblaws ، Metro  و Sobeys   و همچنین بازیگران خارجی مانند Walmart  و Costco  کنترل می شود. این 5 شرکت به اتفاق بیش از سه چهارم کل بازار مواد غذایی در کانادا را در اختیار دارند. 

جهت یادآوری اینکه Loblaws مالک No Frills و Maxi است.Sobeys  مالک FreshCo.  و Metro  نیز مالک Food Basics و Super C می باشد.

دولت فدرال بایستی برای لغو انحصار، شرکت های جدید را به ورود به این عرصه تشویق کرده و برای کاهش قیمت ها رقابت واقعی ایجاد کند.