پیشرفت بزرگ در تحقیقات آلزایمر؛ این بار با کمک گربهها

دانشمندان دریافتهاند که گربهها به شکلی مشابه انسانها به آلزایمر مبتلا میشوند؛ کشفی که میتواند مسیر تحقیقات درمان زوال عقل را تغییر دهد.
پژوهشگران دانشگاه ادینبورگ مغز 25 گربه را که در زمان حیات نشانههای زوال عقل از جمله گیجی، اختلال خواب و افزایش صداسازی داشتند، پس از مرگ بررسی کردند. برخلاف جوندگان دستکاریشده ژنتیکی که پیشتر برای تحقیقات استفاده میشدند اما بهطور طبیعی دچار زوال عقل نمیشوند، گربهها الگوی طبیعیتری از این بیماری ارائه میدهند.
نتایج نشان داد که در مغز گربههای مسن، تجمع پروتئین سمی آمیلوئید-بتا دیده میشود؛ همان عاملی که از ویژگیهای بارز آلزایمر در انسان است. تصاویر میکروسکوپی نشان داد این پروتئین در سیناپسها (محل تبادل پیام بین سلولهای مغزی) انباشته شده است. از بین رفتن سیناپسها در نهایت باعث کاهش حافظه و تواناییهای شناختی میشود.
همچنین مشخص شد سلولهای پشتیبان مغز یعنی آستروسیتها و میکروگلیا، این سیناپسهای آسیبدیده را بلعیده و حذف میکنند؛ فرآیندی به نام «هرس سیناپسی» که در رشد مغز طبیعی است اما در سنین بالا به پیشرفت زوال عقل منجر میشود.
دانشمندان امیدوارند مطالعه روی گربهها دید روشنتری از چگونگی تأثیر آمیلوئید-بتا بر حافظه ارائه دهد و راه را برای کشف درمانهای موثرتر هم برای انسان و هم حیوانات خانگی هموار سازد.
این تحقیق در نشریه European Journal of Neuroscience منتشر شده است. در این پروژه، دانشمندانی از دانشگاههای ادینبورگ و کالیفرنیا، مؤسسه تحقیقات زوال عقل بریتانیا و مرکز علوم مغزی اسکاتلند همکاری داشتند.
دکتر رابرت مکگیچن، سرپرست تحقیق، گفت: زوال عقل بیماری ویرانگری است؛ چه در انسان، چه در گربه و چه در سگ. یافتههای ما شباهتهای چشمگیر بین زوال عقل گربه و آلزایمر انسان را نشان میدهد. این میتواند راهی تازه برای درمان بیماران و حتی حیوانات خانگی سالخورده باشد.