هوش مصنوعی در جنگ و صلح؛ شمشیر دولبه‌ای که آینده بشر را تهدید می‌کند
هوش مصنوعی (AI) دیگر محدود به آزمایشگاه‌های پژوهشی یا شرکت‌های فناوری نیست؛ این پدیده اکنون هم زندگی روزمره و هم امنیت جهانی را شکل می‌دهد. کارشناسان هشدار می‌دهند که در کنار فرصت‌های بی‌سابقه، خطراتی نیز وجود دارد که می‌تواند شیوه تفکر، آموزش، جنگ و حتی اخلاق بشر را دگرگون کند.
برخی پژوهشگران نگرانند که وابستگی بیش از حد به هوش مصنوعی توانایی‌های بنیادین ذهنی انسان مانند استدلال نمادین و انتزاعی را تضعیف کند، زیرا ماشین‌ها به‌طور فزاینده‌ای وظایف ذهنی ما را برعهده می‌گیرند. در مقابل، گروهی دیگر معتقدند انسان‌ها هرگز درک کامل و مستقیمی از واقعیت نداشته‌اند و بیشتر به قیاس و عادت تکیه می‌کنند. از این دیدگاه، هوش مصنوعی شاید باعث افول توانایی‌ها نشود، بلکه مسیرهای تازه‌ای برای اندیشه و تحول فرهنگی بگشاید.
این بحث تنها به تغییرات شناختی محدود نمی‌شود. در حوزه نظامی، هوش مصنوعی به بخشی حیاتی از سامانه‌های دفاعی تبدیل شده است؛ از تحلیل انبوه داده‌ها گرفته تا هدایت سیستم‌های ضد‌موشکی، بهینه‌سازی لجستیک میدان نبرد و حتی ابداع ابزارهای فوری در شرایط جنگی، همان‌گونه که در اوکراین مشاهده می‌شود. تجربه اسرائیل در تحول دیجیتال و دشواری ناتو برای هماهنگی میان اعضا نشان می‌دهد که AI به قلب امنیت جهانی راه یافته، اما همگرایی فناوری میان متحدان همچنان یک چالش بزرگ است.
متخصصان امنیت سایبری نیز درباره تهدیدهای نوظهور مانند بدافزارهایی هشدار دادند که می‌توانند در زمان واقعی هوش مصنوعی را فریب دهند و دفاع سنتی را بی‌اثر کنند. هر پیشرفت در AI همچون شمشیر دولبه است؛ هم ابزار قدرت و هم وسیله‌ای برای دشمنان.
نگرانی اصلی آینده‌ای است که با ظهور «هوش مصنوعی عمومی (AGI) » همراه خواهد شد؛ ماشینی که می‌تواند در حل مساله با انسان برابری کند. آیا قوانین و اخلاق قادر به هم‌پایی با این شتاب خواهند بود؟ پاسخ بسیاری از کارشناسان منفی است. اگر چارچوب‌های حاکمیتی همگام نشوند، بشر ممکن است در برابر فناوری‌ای که خود آفریده، بی‌دفاع بماند.
