راز خستگی پایان‌ناپذیر: آیا ژن‌ها مقصرند؟
یک پژوهش بزرگ نشان داده است که سندرم خستگی مزمن یا ME/CFS می‌تواند ریشه ژنتیکی داشته باشد. تیم تحقیقاتی DecodeME از دانشگاه ادینبرو با بررسی بیش از 15 هزار نمونه DNA از بیماران و مقایسه آن با حدود 260 هزار فرد سالم دریافتند که هشت سیگنال ژنتیکی مشخص در افراد مبتلا وجود دارد؛ سیگنال‌هایی که با سیستم ایمنی و عصبی در ارتباط هستند. از آنجا که DNA پس از ابتلا تغییر نمی‌کند، این یافته نشان می‌دهد که برخی افراد از ابتدا یک «پیش‌زمینه ژنتیکی» برای ابتلا به این بیماری دارند.
ME/CFS یک بیماری طولانی‌مدت و ناتوان‌کننده است که با خستگی شدید، اختلال خواب، مشکلات شناختی، درد عضلانی و تشدید علائم پس از کوچک‌ترین فعالیت جسمی یا ذهنی همراه است. برخی بیماران بعد از یک پیاده‌روی کوتاه یا حتی استرس عاطفی دچار حمله علائم می‌شوند و برای روزها یا هفته‌ها ناتوان می‌مانند. این بیماری می‌تواند زندگی را به شدت محدود کند، تا جایی که بسیاری از مبتلایان خانه‌نشین یا حتی بستری می‌شوند.
تخمین زده می‌شود که ده‌ها میلیون نفر در سراسر جهان به این عارضه دچار باشند. بیشتر مبتلایان زن هستند و در بسیاری از موارد این بیماری پس از یک عفونت – از جمله کووید – آغاز می‌شود. با این حال، به دلیل تشخیص اشتباه و نبود آزمایش قطعی، آمار دقیق مشخص نیست.
از دید متخصصان، اهمیت این پژوهش در این است که برای نخستین‌بار شواهد ژنتیکی محکمی ارائه می‌دهد که ME/CFS یک بیماری واقعی جسمی است و نه یک مشکل روانی. سال‌ها بیماران با برچسب «توهم بیماری» یا «اضطراب» نادیده گرفته شده‌اند، اما اکنون علم مسیر تازه‌ای را برای شناخت و درمان باز کرده است. هرچند این یافته‌ها مستقیماً به درمان منجر نمی‌شوند، اما نقشه راهی برای تحقیقات آینده ارائه می‌دهند و می‌توانند امید تازه‌ای برای بیماران و جامعه پزشکی ایجاد کنند.
