درمان HIV ؛ یکی از بزرگترین چالشهای علم پزشکی

به گفته جیمز رایلی، میکروبیولوژیست دانشگاه پنسیلوانیا، HIV همچنان یک “بمب ساعتی” است. با وجود داروهای ضد رتروویروسی که پیشرفت بیماری به AIDS را مهار میکنند، حدود 40 میلیون نفر هنوز با این ویروس زندگی میکنند.
مشکل اصلی: HIV در ژنوم سلولهای انسانی مخفی میشود. وقتی ویروس وارد بدن میشود، خودش را در DNA سلولها جای میدهد و در حالت غیرفعال پنهان میماند. در هنگام فرآیندهای طبیعی سلولها، ویروس بازفعال میشود و تکثیر میشود. این پنهانکاری باعث میشود تشخیص و از بین بردن HIV تقریباً غیرممکن شود.
داروهایی مانند PrEP سطح ویروس را به حد غیرقابل شناسایی میرسانند، اما HIV همچنان در ژنوم باقی میماند. تاکنون هفت نفر از طریق پیوند مغز استخوان و سلولهای بنیادی درمان شدهاند، اما این روش پرخطر و گران است و فقط برای بیمارانی با سرطان پیشرفته مناسب است.
دانشمندان اکنون به دنبال روشهای امنتر هستند. اسکات کیچن در دانشگاه UCLA روی نوع جدیدی از سلولهای بنیادی خون کار میکند که پس از بلوغ، سلولهای آلوده به HIV را نابود میکنند. او این روش را نوعی «واکسن ژنتیکی» مینامد که میتواند بدن را قادر سازد HIV را خود به خود از بین ببرد، بدون نیاز به شیمیدرمانی یا پیوند سلول.
روش دیگر، درمان با سلولهای T ویژه (TCR) است. سلولهای T عادی قادر به تشخیص و نابودی سلولهای آلوده به HIV نیستند، اما TCRها طراحی میشوند تا سلولهای آلوده را پیدا و از بین ببرند، مشابه سگهای شکاری که دنبال طعمه میگردند. این روشها در مراحل آزمایش بالینی قرار دارند و هنوز اثربخشی آنها ثابت نشده است.
رایلی میگوید یافتن درمان HIV مثل رفتن به ماه است: دشوار، اما ممکن. تلاش برای درمان HIV نه تنها زندگی میلیونها نفر را تغییر میدهد، بلکه میتواند فناوریها و روشهای جدیدی برای درمان دیگر بیماریها ایجاد کند.